1915/100an : Ameriken kraze kako nan Nò
Ekri jou vandredi 18 septanm 2015
Jeneral Josaphat Jean Joseph ap kòmande yon gwoup kako, ki deside mennen batay la, jis nan bout, kont lame ameriken k ap talonnen yo san rete. Twoup ameriken yo anba lòd kòmandan Butler.
Vè 7è nan maten jou 17 novanm nan, sòlda ameriken yo rive nan pye Fò Rivyè, pa lwen sitadèl la, sou tèt Milo, donk pa lwen Okap tou. Se la jeneral Josaphat Jean Joseph tabli katye jeneral li epi pran dispozisyon pou reziste anfas marin ameriken yo.
Men, èske zam kako yo ap itilize kab kòlta ak pa Ameriken yo ? Se yon seri gwo fizi lou ki pase mòd. Kako yo siye kanon yo pou yo kab miyò.
Gen anviwon 60 kako ki (...)
1915/100an : Palman an ratifye konvansyon ant Etazini ak Ayiti a sou presyon
Ekri jou vandredi 18 septanm 2015
Marin ameriken yo kontinye ap trake kako nan plizyè rejyon nan peyi a, pandan administrasyon ameriken pa sispann fè presyon pou Leta ayisyen siyen akò konvasyon ki bay Ameriken tout dwa pou kontwole peyi a, patikilyèman finans li ak ekonomi l.
Depi 16 septanm, egzekitif la te siyen konvansyon an, men palman an poko ratifye l. Sa se yonn nan gwo tèt chaje pou Ameriken.
Aktyèlman, presyon an se sou chanm depite a, ki reyini jounen 6 oktòb 1915 la pou ratifye oubyen rejte konvansyon an. Reyinyon sa a ap fèt nan kontèks kote gouvènman ameriken ap sere boulon Leta ayisyen li pa vle bay lajan pou l (...)
1915/100an : Ameriken ratibwaze kako nan Latibonit ak nan Nò
Ekri jou mèkredi 2 septanm 2015
Nan Gonayiv, kako yo ap mennen yon taktik geriya ki sanble bay rezilta. Yo toujou anpeche vil la jwenn pwovizyon ak dlo. Okap sitirasyon an difisil tou, men gen plis menas nan Gonayiv.
Nan vil sa a, 18 septanm, kako atake ameriken, 2 jou apre gouvènman ayisyen ak anbasad meriken fin siyen konvansyon ki bay Ameriken tout dwa sou ladwann ak finans peyi a.
Paralèlman, komisyonè rive sou plas pou negosye ak kako yo pou yo kab depoze zam. Gen chèf kako ki pa dakò paske lajan yo ofri yo twò piti. Gen lòt ki mande pou Rosalvo Bobo, ki tabli nan Kiba, tounen vin ranplase Dartiguenave.
Men, amiral (...)
1915/100an : Kouman pou rezoud pwoblèm kako yo ?
Ekri jou madi 25 out 2015
Yon gwo kesyon k ap chipote lespri amiral Caperton nan finisman mwa out 1915 sa a, se kouman rezoud pwoblèm kako yo, ki toujou mobilize nan nò, nòdwès, nòdès, Plato santral ak Latibonit ? Konkrètman, kouman pou fè yo depoze zam yo ?
Yonn nan opsyon yo, se fè yon komisyon notab pou al pale ak chèf yo. Se peye chèf yo ak sòlda yo pou yo remèt zam yo, dapre pwopozisyon amiral la fè nan yon telegram li voye bay otorite ki sou tèt li nan Washington. Nan plan Caperton, li prevwa pou ta bay chak chèf kako 100 goud, chak sòlda 15 goud.
Men, pwopozisyon Caperton nan pa mache, alòske rebèl kako kontinye viwonnen (...)
1915/100an : Ameriken pran ladwann Ayiti an gwo ponyèt epi mete peyi a anba lwa militè
Ekri jou madi 18 out 2015
Apre palman an fin eli Sudre Dartiguenave prezidan an prezans marin ameriken yo, se kesyon akò ant Etazini ak Ayiti pou Ameriken kontwole ladwann ak finans peyi a k ap diskite. Fòk akò sa a siyen pou Etazini kab rekonèt ofisyèlman gouvènman Dartiguenave la. Se mesaj sa a anbasadè ameriken an pote nan palè jou 17 out la.
Nan dokiman sa a, Etazini mete sou tab la, anplis kontwòl ladwann peyi a, li mande tabli yon kò jandam k ap anba lòd ofisye ameriken epi pou gen yon konseye finansye ameriken ki nan tèt administrasyon piblik la.
Pandan akò sa a ap diskite, yon mesaj radyo enpòtan sòti bòkote Lamarin (...)
