Español English French Kwéyol

23 me 2004 – 23 me 2008

Ayiti - Anviwonman : 4 lane depi moun Fonvèrèt ap tann bèl pwomès Leta

Platfòm Revandikasyon Òganizasyon Fonvèrèt

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse nan dat 22 me 2008

Nòt pou laprès

23 me 2004 – 23 me 2008 : 4 lane depi moun Fonvèrèt toujou ap tann
bèl pwomès Leta te fè yo

Ane 2008 la fè 4 lane depi moun Fonvèrèt te viv yon kochma, lè gwo inondasyon te pote plis pase 1500 (mil senk san) moun ale san konte jaden, kay ak bèt ki te pèdi.

Kat (4) lane apre, moun Fonvèrèt toujou ap viv nan menm sitiyasyon an, malgre bèl diskou ak pwomès otorite Leta yo te fè.

Jiska prezan, anpil moun ki te pèdi kay ak byen yo toujou ap dòmi nan galèt la, nan yon seri ti joupa ki pa menm ka pare solèy alewè pou lapli.

Youn nan pi gwo pwoblèm moun yo ap viv, se absans otorite Leta prèske nan tout komin nan.
Depi desanm 2003, anvan inondasyon an, polisye yo te abandone Fonvèrèt. Sitiyasyon sa a lakòz anpil ka vyolans nan komin nan. Lè se pa kadejak ki fèt sou tifi yo, se moun ki mouri anba bal oubyen yo rache ak manchèt.

Soti nan mwa mas 2007 pou rive me 2008, nou anrejistre plis pase 5 ka vyòl ak plis pase 10 moun ki mouri nan komin nan, swa pa bal, swa ak kout manchèt san konte moun ki blese. Malgre tout zak sa yo ki pase, pa gen youn ladan yo, lajistis trete.
Popilasyon an pa fè lajistis nan Fonvèrèt konfyans, paske lè yo pote plent pou yon zak yo sibi, pa janm gen suivi ki fèt, pa gen polisye pou egzekite manda, bandi yo se sèl chèf nan komin nan.

Absans lapolis lakòz anpil gwo trafik ap fèt nan komin nan, tankou trafik moun, zam ak lòt ankò.

Lòt pwoblèm ki genyen nan komin nan, se destriksyon sèl rezèv forè ki genyen nan Fonvèrèt, ki se tou yon gwo richès pou tout peyi a : Forèdèpen.

Alòske, nou kwè gwo dezas ki te rive 23 me 2004 la se konsekans dirèk destriksyon pi fò rak bwapen ki te kouvri tout zòn forè a. Depi plizyè lane, atoufè tout plimay toujou ap lage dife, koupe bwapen yo pou siye, fè chabon epi vann yo pa gwo kamyon. Sitiyasyon sa a lakòz moun Fonvèrèt toujou ap viv ak kè sote, sitou nan sezon lapli ap tonbe.

Depi plis pase 20 lane, gen yon travay destriksyon sistematik k ap fèt sou forè a; kèk lane ankò, si pa gen bon jan mezi ki pran, Forèdèpen pa p egziste ankò. E kòm nou konnen deja, gwo konsekans la se inondasyon tèt chaje ki pandye sou tèt moun nan kominote a yon lòt fwa ankò, jan sa te pase 23 me 2004 la.

- Lè nou konsidere tout difikilte moun nan Fonvèrèt genyen, se pou yo jwenn yon ti moso jistis ak sekirite.

- Lè nou konsidere komin Fonvèrèt la se yon kote ki pa yon pwen pasaj ofisyèl pou fwontyè a, sa ki sitire tout kalte trafik ak vòl.

- Lè nou konsidere, se tout tan popilasyon an ap viktim vyolans nan komin nan. Lajounen jodi, ensekirite a tounen yon gwo menas pou moun k ap viv nan komin nan. Absans otorite yo lakòz se moun ki gen zam nan komin nan, ki deside bay tèt li sekirite.

- Lè nou konsidere forè a, se pi gwo richès komin Fonvèrèt posede.

Noumenm, manm Platfòm Revandikasyon Òganizasyon Fonvèrèt k ap obsève chak jou sitiyasyon sa yo, nou kwè li enpòtan pou otorite yo pran responsabilite yo.

Fas ak tout pwoblèm sa yo, Platfòm 23 Òganizasyon yo nan Fonvèrèt mande :

1 - Pou Leta mete Polisye/Polisyè nan Fonvèrèt, pandan y ap konstwi komisarya nan komin nan pou polisye yo. Tabli plizyè pòs kontwòl nan fwontyè a, ak nan forè a, pou kontwole trafik zam, moun ak lòt ankò ;

2 - Pou Leta òganize pi byen aparèy jistis la nan komin nan, dekwa pou sitwayen-sitwayèn yo kapab jwenn jistis lè yo bezwen. Leta dwe gen plis kontwòl sou jan aparèy jistis la ap mache nan Fonvèrèt, kote peyizan yo pa sètoblije peye gwo lajan pou jwenn sèvis. Fòk sitirans pou kriminèl ak kadejakè sispann.

3 - Pou Leta pran gwo mezi pou anpeche piyajè fin detwi ti rès forè a. Ta dwe gen yon sèvis pou bloke tout pwodiksyon chabon ak planch k ap fèt nan rak bwa pen yo. Fòk gen yon chita ant responsab Leta yo ak òganizasyon lokal yo pou defini yon bon estrateji pou siveye rak bwa pen yo.

4 - Pou Leta ayisyen devlope yon politik sou fwontyè Fonvèrèt la, pou garanti dwa pou moun yo jwenn travay ak yon seri lòt sèvis kote yo pa oblije koupe pye bwapen yo, osinon al travay nan move kondisyon lakay vwazen, kote anpil fwa, yo viktim anba men dominiken.

21 me 2008

Pou Platfòm Revandikasyon Òganizasyon Fonvèrèt PROF) :

Josué Pierre-Antoine, Kowòdonatè