Pòtoprens, 10 desanm 2007 [AlterPresse] --- Respekte dwa moun epi fè l layite kòm sa dwa rete on gwo defi an Ayiti, malgre peyi a te patisipe nan ekri deklrasyon inivèsèl dwa tout moun sou latè nan dat 10 desanm 1948 nan Nasyonzini.
Se sa ajans sou Entènèt, AlterPresse, konstate nan moman y ap pale de 59 lane depi plizyè peyi sou latè te dakò ak lide deklarasyon inivèsél dwa tout kretyen vivan.
Youn nan pi gwo dwa sa yo ki poko respekte kòmsadwa, se kesyon jistis popilassyon toupatou sou teritwa ayisyen an ap mande depi plizyè ane.
Gen anpil ekzanp, on moun ta ka site pou montre ki jan y ap maspinen dwa moun toulejou, nan lavi piblik kou prive. Otorite Leta, ki pase sou pouvwa a, poko janm pran dispozisyon tout bon pou enstitisyon piblik yo sispann pase anba pye dwa sitwayèn ak sitwayen yo.
Men, gen tou kesyon dwa sosyal, ekonomik ak kiltirèl yo.
Nan okazyon 59 lane depi plizyè peyi te asepte lide deklarayon inivèsèl dwa moun nan, platfòm òganizasyon ayisyen dwa moun, ki gen ti non jwèt Pohdh, mande Leta pou reflechi sou kesyon lojman, dwa pou chak natif natal ayisyen ta gen kote pou yo rete.
Pou platfòm òganizasyon ayisyen k ap defann dwa moun yo, Leta an Ayiti an mezi pou garanti dwa pou chak moun nan peyi a gen kay pou yo rete, jwenn bon jan kondisyon sante ak ledikasyon.
Sekretè ekzekitif platfòm nan, ki t ap pale nan on kozman ak laprès lendi 10 desanm 2007 la, kwè li ta pi bon pou otorite yo ta itilize pakèt lajan yo pran pou achte gwo machin ak pati aletranje, nan mete l nan sèvis popilasyon an nan ledikasyon, sante ak lojman.
Se responsablite Leta pou garanti lòt dwa chak sitwayèn ak chak sitwayen genyen.
Sa ki pi enpòtan, se pou Leta tabli on politik lojman sosyal detan l ap ankouraje gen plis dyòb, on fason pou popilasyon an gen plis kapasite pou l achte. Se sa Pè Jan Hanssens, ki se direktè komisyon episkopal legliz katolik women Jistis ak Lapè (ki gen ti non jwèt Jilap) deklare. Jistis ak Lapè, se youn nan manm platfòm oganizasyon ayisyen k ap defann dwa moun yo.
De ki prevyen sou sitiyasyon dwa moun jodia an Ayiti ?
Detan li rekonèt kesyon dwa moun rete on gwo tèt chaje nan peyi a, sekretè ekzekitif Platfòm òganizasyon ayisyen k ap defann dwa moun yo kwè gen ti jefò ki fèt, menm si yo ta dwe ba yo plis jarèt toujou.
Jistis ak Lapè deklare, limenm, gen on ti amelyorasyon nan sitiyasyon dwa moun nan. Men, toujou gen anpil moun k ap kanni nan prizon san jijman tankou tou gen arestasyon ki kontinye fèt dèyè do lalwa.
Jistis ak Lapè di tou zafè koripsyon an se on souflèt pou dwa moun. Li pa nòmal pou sitwayen yo kontinye ap peye kòb anba tab pou yo jwenn sèvis nan Leta.
Anplis, Leta pa pran responsablite l, pou l mete estrikti kòmsadwa pou pèmèt Ayisy`e ak Ayisyen nan vil pwovens ak seksyon kominal yo jwenn on pi bon sèvis eta sivil. Gen tou on bann ak on pakèt ayisyen yo sanse pa rekonèt kòm sitwayen, lè yo konsidere fason y ap maltrete yo oswa fason yo pa respekte dwa yo.
Divès aktivite pou sonje dat 10 desanm nan
Nan sektè dwa fanm nan, Solidarite Fanm Ayisyen (SOFA) ap reyalize yon pwojeksyon film sou vyolans k ap fèt sou fanm nan Kay, nan lokal Enstiti Fransè Dayiti, lendi 10 desanm 2007 la, nan laprèmidi.
Nan menm sans lan tou, AlterPresse aprann rezo fwontalye Jano Siksè pou Defann Dwa moun ap reyalize yon konferans deba nan vil Beladè, sou sitiyasyon dwa moun nan zon fwontyè a.
Nan okazyon 10 desanm 2007, platfòm òganizasyon ayisyen k ap defann dwa moun te òganize on konferans deba sou dwa pou chak ayisyèn ak chak ayisyen ta gen kote pou yo rete. Yo te pwofite tou fè on espozisyon ak liv, rapò ankèt ak lòt dokiman manm platfòm nan te fè soti.
Menm lendi 10 desanm nan, nan palman Ayisyen an, Chanm sena a tanmen on senpozyòm nasyonal sou dwa moun nan peyi a.
Finisman semen pase, biwo ki la pou pwoteje sitwayen yo (ofis pwoteksyon sitwayen) reyalize yon konferans deba nan Potoprens, sou sitiyasyon dwa moun nan peyi a.
Nan menm sans lan tou, òganizasyon nan sektè dwa moun yo te komanse divès aktivite sansiblizasyon ak fomasyon sou dwa moun, depi nan komansman mwa desanm 2007 la.
Rezo Nasyonal k ap Defanm Dwa Moun (Rnddh), òganize, soti 2 rive 7 desanm 2007, on seminè sou prensip ak dwa pou pa gen prejije nan sistèm Nasyonzini ak nan sistèm Entèamerikan dwa moun. Plis pase 50 moun, manm divès òganizasyon divès kote nan peyi a, te patisipe nan seminè sa a ki te fèt nan komin Monwi, sou wout nasyonal nimewo 1 an
Gwoup k ap Apiye Rapatriye ak Refijye (Garr) komanse yon ekpozisyon foto nan Potoprens, sou sitiyasyon malouk konpatriyòt Ayisyen yo ap viv nan peyi Dominikani. Ekspozisyon sa a fèt nan Potoprens soti 5 pou bout 18 desanm 2007, ki se jounen entènasyonal dwa migran.
On lòt kote, daprè sa AlterPresse konstate, Platfom Oganizasyon Ayisyen k ap Defann Dwa Moun yo mete nan zòn metwopolitèn kapital la kèk bandwòl k ap fè pwomosyon sou dwa fondamantal moun genyen sou latè. [am rc apr 10 desanm 2007 11 è edmi nan maten]
Consulter +
