Kominike Solidarite Fanm Ayisyen
Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 13 avril 2007
Nan Sant Douvanjou li nan Pòtoprens, Solidarite Fanm Ayisyèn-SOFA resevwa plent manman ak frè Dania Alexandre, yon jèn fanm 30 lane, Ronald Hogu, mari li sasinen jedi 5 avril 2007 la nan riyèl Presley nan katye Debussy vè 8è edmi nan aswè.
Dapre deklarasyon paran yo, Ronald Hogu, lotè krim nan kase bra ak janm Dania, pete je l epi touye l. Paran Dania ki te vin deklare zak sansinay la nan SOFA te esplike kouman mouche a te toujou ap maspinen jèn fanm sa a ki gen plis pase 10 lane depi li nan relasyon avèk li. Paran yo te esplike tou kouman mouche a toujou ap chèche mwayen pou domine Dania menm lè fanm sa a t ap viv kay manman l. Li toujou ap chèche kontwole Dania, fè tout kalte presyon sou li, menm pou l ba l lajan pou l banboche ak zanmi li.
Temwayaj fanmi an demontre klè jan Ronald Hogu touye Dania ak fèm konviksyon. Se pa yon aksidan, se yon desizyon mouche a pran pou touye Dania. Zak sasinay sa a se yon egzanp ki montre aklè kouman kesyon vyolans gason ap fè sou fanm nan kapab rive nan tobout la, sa vle di nan lanmò. Chemen bouton se chemen maleng. Vyolans sou fanm tanmen nan ti kontwòl, presyon, jouman pase nan baton anpil fwa, se nan lanmò li al bout.
Sa ki pirèd nan zak sasinay Dania a, se nan yon katye kote moun ap viv, se vè 8è edmi diswa, yon lè kote moun ann aktivite. Sa vle di moun nan zòn nan dwe tande tout soufrans, tout rèl Dania anvan souf li te koupe. Dapre temwayaj paran Dania, moun nan zòn lan rasanble, yo temwen zak kriminèl sa a jous se plizyè konplis ki menm rive ede Ronald Hogu chanje rad pou li sove. Si pa gen sitirè, pa gen volè. Kisa lajistis ap di ak moun sa yo ?
Tout sa demontre, yon fwa ankò, gen moun nan popilasyon an ki tolere kalte zak sansinay sa yo paske yo kontinye tolere vyolans sou fanm. Aloske dapre prensip sivik ak moral yo, lè yon moun an danje, lòt moun blije pote l sekou. Dania Alexandre pat benefisye prensip sa a. Kesyon n ap poze devan sitiyasyon sa a, eske atitid popilasyon an se nan vizyon lè yon nèg gen
relasyon ak yon fanm, li gen dwa sou fanm nan, sou kò l ak sou lavi l jan l pito ? Kifè Ronald Hogu jwenn mwayen chape poul li anba je moun ki te la, ki menm rive bal rad derechany !
SOFA gen anpil kè sote lè l ap konstate kouman krim gason ap fè sou fanm jouk rive nan lanmò, ap miltipliye nan anpil zòn nan peyi a. Nan dezyèm Rapò bilan SOFA te mete deyò sou zak vyolans k ap fèt sou fanm, nou te atire atansyon sou sis (6) zak sasinay mouche gason fè sou fanm yo gen relasyon avèk yo, ladan yo, yon enfimyèz an sèvis nan lopital Gonayiv, mari l te touye. Nou sonje 24 desanm 2005, kijan sosyete ayisyèn lan te sou chòk devan ansasinay sovaj Ginoue Mondesir, patnè li Valdo Jean te ansasinen nan menm mannyè ak Dania. 22 desanm 2006, Veit Estime te koupe tèt Elsie Rosilien jèn fanm 24 lane ; lapolis te dekouvri kadav la nan Kafou Vensan nan zòn Sat.
Nan Rapò Bilan nimewo 4, mwa jen pou rive desanm 2006, SOFA te denonse tandans k ap devlope kote mouche gason yo ap domaje, touye fanm nan mete dife sou yo, koupe manm you, kreve je yo. Gen zak ki atake dirèk dirèk sèks fanm yo tankou sa fèt nan Plezans kote mari yon fanm deside koupe bouboun madanm la epi sove lè li fin mennen li lopital. Nou pap bliye kouman, jou 18 novanm 2006 la, yon gwoup nèg, ladan yo, yon polisye Demi Léonard, te pandye yon jèn fanm tèt anba fann bouboun li epi rale matris li mete deyò.
Nou revolte devan sovajri ki akonpaye zak vyolans k ap fèt sou fanm yo chak jou pi plis. Nou pi revolte toujou lè nou konstate otorite yo pa trete kalite krim sa yo nan tout dimansyon yo pou anpeche yo kontinye fè ravaj nan sosyete ayisyèn la.
SOFA konstate avèk lapèn, malgre paran Dania pote plent lapolis, enstitisyon polisyè a pat rive, menm moman an, mete l anbran l pou bare wout Ronal Hogu, pou yo mete men sou li oswa anpeche li kite peyi a.
Tout sa montre feblès sistèm jidisyè a ak nesesite pou tout enstans leta ki konsène tankou Ministè Fanm, Ministè Lajistis, Ministè Lasante, Ofis Pwotektè Sitwayèn ak Sitwyen sispann trete pwoblematik vyolans sou fanm nan vagnè ak nan demagoji. Responsab leta yo dwe defini yon politik global kont vyolans sou fanm, kreye sèvis jistis, sante ak lòt pou tout fanm, anpatikilye fanm mas popilè yo, fanm peyizan yo. Yon politik ki dwe pèmèt ranfòse estrikti yo pou frennen rèy enpinite a ki se yonn nan gwo faktè ki esplike fason fanm yo jouranjou ap viktim zak vyolans pase yo se Fanm.
Nan Solidarite Fanm Ayisyèn-SOFA, nou pataje lapèn fanmi Dania patikilyèman pitit fi 4 lane ½ li mouri kite, Manman li, sè ak frè li. Pi gwo solidarite paran Dania kapab jwenn se pou popilasyon an kanpe avèk yo pou mande lapolis mete siyalman Ronald Hogu toupatou nan peyi a ak nan Repiblik Dominikèn pou yo kab mete men sou kriminèl sa a. Pou yo arete, jije Ronald Hogu, pou li jwenn santans lalwa prevwa pou krim li fè yo. Ministè Kondisyon Fanm ak Dwa Fanm gen obligasyon pou l pran tout dispozisyon pou pote solidarite ak manman Dania pou pèmèt li rive antere pitit li. Nou mande tou pou Ministè Afè sosyal asiste pitit Dania nan kesyon ledikasyon, lasante, lamanjay e latriye jouk li gen laj 18 lane. Epi, enfòme popilasyon an sou sa ki fèt ak tout mekanis ki mete anplas pou suivi yo fèt kòmsadwa. Li lè, li tan pou leta pran responsablite finansyè kalte krim sa yo.
Se yon lòt okazyon ankò pou nou mande, responsab lajistis yo pran dispozisyon pou jije kriminèl ki nan prizon prevantiv tankou : Valdo Jean, Veit Estime, Demy Léonard avèk konplis li Joel Louissaint ak lòt. Paske, bonjan desizyon jistis kont agresè yo, koupe fache ak enpinite, se mwayen tou pou dekouraje yo kontinye aji san kè sote. Lè lajistis aji, plis fanm ap gen konfyans nan sistèm la pou denonse zak yo viktim epi pran chemen lajistis.
SOFA ap pwofite fè sonje pa gen okenn rezon ki jistifye ni ki otorize gason fè vyolans sou fanm. Epi lalwa pa gen eskiz pou gason ki touye madam yo dapre Atik 10 dekrè 11 out 2005. Konsa, SOFA ap kontinye mande fanm yo, popilasyon an anjeneral, rete vijilan, sispann rete konplis asasen ak lòt kriminèl k ap matirize, domaje ak touye fanm ; kontinye denonse zak vyolans sou fanm. Konbat vyolans sou fanm se reskonsablite nou tout. Sitwayèn, Sitwayen, Leta nou tout dwe pran responsablite nou.
Nou dwe sispann konte kadav fanm…
Jistis pou Dania Alexandre ak tout lòt fanm ki tonbe
anba vyolans ki marande ak pouvwa sosyete patriyakal la bay gason yo.
Potoprens, 13 avril 2007
Pou SOFA,
Carole P.P. Jacob, Kòdonatris Biwo Egzekitif
Olga Benoit, Kòdonatris Aks Lit Kont Vyolans sou Fanm
Consulter +
