Español English French Kwéyol

Si m te ...

Tèks powèt ayisyen Lenous Suprice, nan okazyon 18 me 2003, 200 an drapo Ayiti

Mwenmenm, manzè vanyans, pitit pitit nèg ak nègès tirayè yo, si m te drapo peyi sa a, m ta flote flote m nan van an jiskaske tan lontan, mele ak tan jodi, ta fè yon sèl bon tan ki ta penmèt mwen layite m jan lide m di m, sou tèt tout traka.

Si m te drapo Ayiti a, pandan m ap flote flote m anlè a, m ta fè yon sèl kout san ki ta sanble ak yon kout tan pou m ta efase tout fatra ki viwonnen m.

Premyèman, m ta eklipse tout san refiz ki ta konprann yo ka tire fisèl mwen jan yo vle, nan yon moute desann san fen, menm lè jès sa a pa gen pyès sans pou yo ankò (m di ankò, paske mwen charitab).

Dezyèmman, m ta fèmen bouch tout sila yo ki toujou la pou klewonnen : « Pour le drapeau, pour la patrie, mourir est beauÂ… », men ki gen lè pran pawòl sa a nan yon lòt sans. Paske, alaverite, nan ajisman yo, mwen wè se prije y ap fin prije peyi m reprezante a, tèlman yo souse l san gad dèyè, sitèlman yo bliye enterè li anba ti ti pil gwo pil pwòp enterè pa yo.

Twazyèmman, lè m sonje kantite chanjman listwa fè li sibi : yo te retire yon moso blan nan kò li pou yo te sa montre linyon nèg ak milat (adye wi dan). Apre, yo te tyoule koulè ble a sou li pou benefis pentad nwa nonm arivis la ak tout sententewonp li yo, pi gwo dezolasyon peyi sa a pa t janm konnen. Alafendefen, yo te tounen plase ble a bò kote san nèg brav yo sou li, sou pretèks tout vye chenn malentespri t apral kase devan dèyè andedan teritwa li (men,tande ak wè se deÂ…). Kidonk, lè m sonje tout chanjman moun yo fè l sibi atravè listwa, pou sa sa bay, m mande m, kou n ye a, si l pa ta bon se pwòp tèt pa yo pou yo ta chanje, youn apre lòt, lenzalòt, pa youn ni de, men yo tout, si yo ta vle ba li yon sans vrèman ki gen eskanp nan figi l.

Katriyèmman, si pou pichon zetwal lezòt ta vin tonbe sou li pi plis toujou, palafot ireskonsablite yon bann ak yon pakèt moun sa yo, kanta boule li ta mèt boule tèt li epi simen sann li nan van k ap vante pou lavi miyò resi leve vre, tankou nan kont « Ti pye zoranj » lanÂ…

Pou m fini, malgre tou, nan okazyon gran fèt li jodi a, ki se fèt pa nou tou, noumenm Ayisyen konsekan ki pa nan tranpe dwèt nou andedan kalalou sa k pa sa, m ta renmen nou koud tout kò nou yon jan ki pi solid toujou ak li, pou pyès foli moun fou pa rive defile n pou dan ri, nenpòt ki lè, san lonè ni respè ankòÂ…

M ta renmen noutout koud kò nou avèk pa l, paske, noumenm avè l, vrèmanvre, lè m byen gade, m byen wè nou se linyon ki fè lafòs la nètale!

Nounous.