Español English French Kwéyol

Ayiti - Eleksyon : Divès òganizasyon " denonse tout mannigans ki ap chache fè dilatwa ak vòt mas yo "

Kominike plizyè òganizasyon divès kalite

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 15 fevriye 2006

Boujwazi entènasyonal mele ak tiklik posedan boujwazi nan peyi Dayiti a te kouri vit reyaji pou anpeche leve kanpe etidyan yo souke nannan sosyete eksplwatasyon an. Yo te fè tout mannèv pou mete sou kote revandikasyon etidyan ki genyen kòd lonbrit yo mare ak pa moun yo rann pòv yo, pandan yo bloke mouvman grennnanbouda a pou li pa ale pi lwen pase 29 fevriye 2004.

Entèvansyon militè sou teritwa nasyonal la, 29 fevriye 2004, se prèv reyaksyon boujwazi entènasyonal la, pou etidyan pwogresis pa rive fè yon sèl ak mas popilè yo epi pran konsyans pou transfòme kondisyon lavi yo. Depi lè sa a, moun ki gen tout mwayen yo ak zouti ideyolojik dominasyon yo gen anba men yo tanmen yon seri kanpay denigreman sou moun ki nan katye popilè, kole vye etikèt sou do yo : « chimè », « ratpakaka », « katye cho », « zòndenondwa »... Pandan tan sa a, gwo chabrak nan leta ak nan gouvènman yo pa fè anyen menm pou eseye rezoud ak ladrès pwoblèm moun yo ap viv nan katye popilè yo : ensekirite, chomaj, lamizè, grangou, pa gen lekòl, maladi...

Depi entèvansyon 29 fevriye 2004 la, boujwazi entènasyonal la mete ak boujwazi restavèk lokal la pwofite piye resous peyi a gen anba lanmè. Yo pwofite distribiye franchiz bay tèt yo pou yo pa janm peye leta okenn taks ; yo fè dappiyanp sou tout enstitisyon ak richès peyi a ; yo tabli zòn franch... Plan yo se privatize tout enstitisyon piblik ki la pou bay pèp la bon jan sèvis nan bon kondisyon.

Pandan de (2) lane ki sot pase yo, piyajè entènasyonal ak lokal mete sou pye yon aparèy elektoral zobop pou te fè eleksyon bouyivide epi voye pèp la nan yon kwen san li pa te rive chwazi ki moun li vle nan tèt leta a. Li te klè pou tout moun ki ap goumen pou chanjman tout bon, moun sa yo te vle fè eleksyon sou non pèp ayisyen an pandan yo ap manniganse tout sa yo konnen pou pa kite li patisipe nan eleksyon sa yo : kit se nan jan yo fòme K.E.P a, kit se nan jan yo fè epi distribiye kat elektoral yo, kit se nan jan ak kote yo mete sant pou moun al vote yo ; mete sou reta yo pran pou tabli jewontje de twa grenn biwo enskripsyon nan katye popilè yo ... Nan Petyonvil, sou plas Senpyè sèlman te gen 5 sant vòt ki fè yon valè 80 biwo. Poutan nan mitan kè Site Solèy pa te genyen biwo ditou. Kisa yon moun bezwen ankò pou konprann ki valè estrateji akaparè yo deplwaye pou te rive mete pèp la kònè nan eleksyon sa yo ?

Malgre tout kalvè ak peripesi moun nan katye popilè yo pase, yo rive dejwe tout plan malouk eksplwatè ak piyajè te mete sou pye pou anpeche li eksprime sa li vle.

Lè mas pèp la leve bò 2 zè, 3 zè, 4 trè nan maten pou bat plizyè kilomèt nan plenn, nan mòn, nan lavil al kanpe devan sant vòt yo ;

Lè mas pèp la rete kanpe nan liy disèt longè anba solèy pou rete tann biwo yo louvri a 8 tè, 10 zè e menm midi san li pa plenyen ;

Lè mas pèp la nan Site Solèy, nan Kafou, nan Laskawobas, nan Gwomòn ... pran lari pandan jounen vòt la pou egzije KEP la ba li kote pou li vote; konpòtman sa a pa sèlman dejwe plan malouk ki ap ranfòse divizyon sosyete a an kan moun rich ak kan moun pòv, li tradui tou volonte pèp la pou pran destine li nan de pla men li. Li eksprime volonte li pou se li ki chwazi moun pou dirije peyi a.

Nou menm etidyan, jèn fanm ak jèn gason ki genyen kòd lonbrik nou mare ak pa moun yo rann pòv yo, lè nou pran nòt sou konpòtman ak detèminasyon pèp ayisyen an eksprime jou madi 7 fevriye 2006 la, nou leve vwa nou byen wo pou mande ak tout fòs nou fòk K.E.P a respekte vòt mas moun yo ki te al vote madi 7 fevriye 2006 la.

Nou ap pwofite denonse tout mannigans ki ap chache fè dilatwa ak vòt mas yo. Li dwe klè pou pèp ayisyen, mannèv sa yo se zèv tiklik politisyen ak boujwa tradisyonèl ki pa satisfè apre yo fin mete peyi a sou okipasyon bòt blan, ki pito ap chache koulye a lage peyi a sou pwotektora olye pou yo aksepte se vòt mas yo ki deside ki moun ki gen dwa pou dirije peyi a.

Eleksyon 7 fevriye 2006 yo dwe pèmèt pèp la ak moun pwogresis ki ap goumen nan sektè popilè a wè klè : politisyen ak boujwa nan peyi isit ap kleronnen demokrasi tout lasent jounen, men pwogram yo se kenbe peyi a nan sitiyasyon lawont ak lamizè yo mete li depi 1806. Eleksyon sa yo se okazyon pou tout pwogresis ayisyen poze kesyon pou konnen si mas yo pa gen dwa chwazi ki moun yo vle dirije peyi a. Se yon okazyon pou yo pa rate pou mande jiskilè politisyen ak boujwa isit ap resi respetke prensip 1 moun = 1 vòt ki se baz demokrasi yo di yo vle tabli nan peyi a.

Gen anpil moun ki gen kouraj ki pa pè pran lari pou mande KEP la respekte vòt 7 fevriye a. Nou wete chapo nou pou felisite moun sa yo. Nan menm okazyon sa a tou, nou ap lanse yon gwo kri vijilans bay pèp la ak militan sektè popilè a pou mande yo rete vijilan. Pouvwa ki ap soti nan eleksyon 7 fevriye yo se pa yon pouvwa popilè (menm si se pèp la ki te vote pou li).

Li nesesè emenm ijan pou pèp la òganize li, pou militan sektè popilè a ranmase karaktè yo pou fè pouvwa sa a konprann se pa yon vòt yo ba li pou kontinye fè zak maspinay sou inivèsite pèp la, pou aplike plan malouk neyoliberal ki vle pran tout sa pèp ak leta posede bay atoufè nan sektè prive.

Vòt sa a, se pa baryè lib pou pouvwa sa a louvri vant peyi a bay boujwazi enperyalis vin pran tirès tè fètil pou peyizan yo travay la bay konstui zòn franch pou kapitalis sansi kontinye souse san pèp la.

Vòt 7 fevriye a se pa lisans pou kriminèl kontinye paweze nan tout lari san kè sote. Se pa kat blanch pou delenkan ki nan prizon lage san yo pa janm jije.

Vòt 7 fevriye 2006 la se pa otorizasyon yo bay pouvwa ki pral vini an pou kontinye ak okipasyon peyi a. Se pa lisans yo ba li ni pou fèmen je li sou mizè mas yo nan katye popilè yo, ni pou al tire kout zam sou yo pou fè boujwa yo plezi, ni pou sèvi ak mizè yo pou fè yo tounen enstriman politik jan sa te konn fèt nan ane ki sot pase yo.

Nou ap pwofite mande pou tout òganizasyon nan kan pèp la rete vijilan sou vrè revandikasyon mas yo. Sa vle di yo dwe òganize tèt yo pi byen pou rive fòse pouvwa vòt mas yo mete a satisfè revandikasyon sa yo : dwa pou jwenn bon jan travay san eksplwatasyon, laswenyaj gratis, dwa pou tout pitit yo jwenn bon jan lekòl gratis, dwa pou yo gen sekirite, dwa pou pran plezi yo san vyolans epi pou peyi a reprann dwa granmoun tèt li.

Eksperyans politik vòt sa a dwe mennen mas popilè yo sou bon jan chimen batay pou chanje kondisyon lavi yo.

Pòtoprens, 13 fevriye 2006

à’ganizasyon ki siyen nòt sa a se:

Tablo Amerik Latin
Julien Sainvil

Sèk Lekti Gramchi
Jules Armand Joseph

Atelye Teyat Bètòl Brèch
Jean Léon Amboise, Jean Louis Louis

Mouvman Etidyan Granmoun Ayisyen (MEGA)
Jean Wilson Junior

La Lutte
Franck Séguy
Lalutte_haiti@yahoo.fr

Atelier d’écriture en art dramatique Les GOLOS
Ernst Alcéus

Delege etidyan Fakilte Syanzimèn yo nan Rektora Inivèsite Leta a
Wilson Jean Baptiste