Español English French Kwéyol

Ayiti : Èske eleksyon ap rive fèt 20 novanm tout bon vre ?

Pòtoprens, 5 oktòb 05 [AlterPrese] --- Koumanse gen dout sou posiblite pou respekte kalandriye elektoral la an Ayiti. Kòmkwa premye tou eleksyon prezidansyèl ak lejislativ yo ki ta dwe fèt 20 novanm k ap vini an, ta gen dwa pa fèt nan dat sa a, akòz difikilte tout kalte ki prezante.

Devan difikilte sa yo, gouvènman pwovizwa a anonse li mete yon komite kanpe depi finisman semèn pase pou apiye Konsèy Elektoral Pwovizwa a (KEP). Komite sa a gen ladan li 2 manm Konsèy Saj yo, 2 minis nan gouvènman an ak 2 manm KEP a.

Plizyè etap teknik ki dwe reyalize pou pèmèt eleksyon yo fèt parèt enposib pou kounye a. Dayè, yonn nan manm KEP a, Patrick Fequiere, deklare, si KEP a pa jwenn bon jan bourad, li pap kab reyalize eleksyon yo.

Anvan 20 novanm nan rive, tout operasyon pou anrejistreman elektè yo ta dwe fini epi kat yo ta dwe distribye.

Se 15 oktòb enskripsyon elektè yo ap fini, apre sa pou KEPa voye dosye yo nan Meksik kote kat yo ap enprime. Lèfini fòk kat yo rantre an Ayiti epi pou yo distribye.

Kantite kat electoral yo ta dwe monte anviwon 3 milyon konsa. An septanm, 2 mwa apre KEP a te fin voye yon lo dosye Meksik, yo te resevwa yon lo 20.000 kat.

Fòk KEP a ta enprime bilten elektoral pou 33 kandida pou prezidan ki nan kous la pou kounye a, ansanm ak anviwon 900 kandida pou eleksyon senatè ak depite.

Kesyon kandida yo poko fin klè, paske jiskaprezan, Biwo Kontansye Elektoral la ap trete ka kandida nan divès pòs ki fè kontestasyon apre KEP a fin pibliye lis kandida li aksepte semèn pase.

Yon lòt bò, enskrisyon kandida pou eleksyon minisipal yo fèk fini dimanch 2 oktòb la.

Devan posiblite pou difikilte anpeche eleksyon yo fèt nan dat yo prevwa yo, Sekretè deta meriten an, Condoleeza Rice, blije fè yon vizit doktè 27 septanm nan Pòtoprens, kote li chita pale ak Premye minis Gerard Latortue ak lòt otorite. Rice di, wè pa wè fòk eleksyon yo fèt epi li ankouraje popilasyon pou pa rate opòtinite ki prezante devan yo pou chwazi dirijan yo. Li di eleksyon an se pi gwo zam popilasyon an gen lan men l.

Konferans episkopal la ankouraje pèp ayisyen al vote tou. Evèk yo mande popilasyon an vote pou kandida ki onèt epi ki prezante pwogram ki reponn bezwen yo.

Yon lòt bò, legliz katolik anonse tou li bay Pè Gerard Jean Juste yon kanpe lwen poutèt misye te bay manda pou yon branch Fanmi Lavalaste al enskri kòm kandida pou prezidan. Pè Jean Juste toujou nan prison poutèt lapolis sispèk li mele nan move zafè ak zak vyolans.

Bò kote jounalis yo, yon valè konfrè ak ak konsè ansanm ak yon seri medya siyen yon règleman yo vle respekte ansanm pandan peryòd elektoral la. Se òganizasyon Entènasyonal Frankofoni ki te pran inisyativ pou fasilite refeleksyon nan mitan jounalis yo.

Pandan kesyon eleksyon an ap bouyi, gen lòt gwo kesyon sosyo-ekonomik ki toujou rete tenn fas nan aktyalite a. Tanzantan, òganizasyon nan sektè sosyal yo fè pwotestasyon sou kesyon pri pwodui premye neesite yo k ap ogmante. Gouvènman an di li pa gen solisyon.

Kounye a minis komès la, Fritz Kenol, twouve li nan Meksik pou li chèche achte gaz a bon mache. Venezyela anonse l ap bay Ayiti la men nan kesyon gaz la. Anons sa a, montre Venezuela chanje atititid sou kesyon Ayiti a, piske li pat danse kole ak gouvènman ki ranplase administrasyon Aristide la, ki tonbe 29 fevriye 2004.

Men malgre afè pa bon, Ayiti fè yon jès ak Lalwizyà n apre siklòn Katrina ki devaste vil meriten sa a. Gouvènman an ansanm ak sektè prive a fè meriten yon don 36 milyon dola 4 oktòb la. Se premye sa fèt nan listwa. [gp apr 05/10/2005 11:00]