Español English French Kwéyol

Virewon aktyalite Ayiti : Laterè, difikilte lopital, avyon ka vwayaje, preparasyon eleksyon prezidan konsèy prezidansyèl, pwoteksyon laprès

Pòtoprens, 28 avril 2024 [AlterPresse] --- Laterè kontinye vale teren, moun ap kouri, koiut rè4l anfavè sektè lasante ki an difikilte, demach pou avyon vole, preparasyon eleksyon prezidan konsèy prezidansyèl, pwoteksyon kout rèl anfavè medya ak jounalis k ap sibi anpil nan kriz la...

Jis rive mèkredi 24 avril 2024 la, se plis pase 90 mil moun ki sètoblije kouri kite lakay yo, pou al chèche refij lòt kote, akoz laterè gang ak zam yo. Kidonk, kantite moun k ap kouri kite lakay yo kontinye ogmante rèd mare. Yon bon pati nan kantite moun sa yo rive jwenn refij nan 85 sant akèy, nan plizyè lekòl nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan. Gen anpil anpil lòt k al tabli nan vil pwovens yo. Se yon sitiyasyon ki lakoz vin gen anpil bezwen, tankou nan zafè lasante, dapre Biwo kòdinasyon zafè imanitè Nasyon zini yo (Ocha).

Kominote entènasyonal la ta dwe prese prese bay bourad lajan ak materyèl, pou anpeche sèvis lasante yo, ki koumanse tonbe plat atè, pa fin peri nèt nan peyi d Ayiti, douvan zak kraze brize ak laterè gang ak zam yo. Se plis pase mwatye lopital ak sant lasante ki pa ka bay sèvis laswenyáy kòmsadwa nan peyi a. Se kout rèl Òganizasyon mondyal lasante (Oms).

Samdi 27 avril 2024 la, lajistis ak lapolis Okáy, depatman Sid, arete 13 moun (pami yo 9 ki pa gen plis pase 20 lane), yo sispèk ki nan alyansáy gang ak zam, ki abitye asasinen moun, atake moun ak zam, vòlò byen moun ak patisipe nan asosyasyon malfektè divès kote nan vil Okáy. Gen youn nan moun li arete yo, lapolis akize nan kò sasináy sou yon sitwayen yo te rele Kalipso nan zòn Fonfrèd, Okay, nan mwa mas 2024 la, dapre enfòmasyon ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.

Gen plizyè konpayi avyon entènasyonal ki koumanse vann biyè avyon pou mwa me 2024 la, pou vwayáy ale vini nan aryopò entènasyonal Pòtoprens lan. Se sa jounal ameriken Miami Herald rapòte.

Otorite aryopò entènasyonal Pòtoprens yo poko di anyen sou pèspektiv vwayáy ale vin avyon nan aryopò entènasyonal Pòtoprens lan.

Se depi koumansman mwa mas 2024 la avyon komès yo pa fè ale vini nan aryopò entènasyonal Pòtoprens lan, apre plizye atak gang ak zam yo te fè kont aryopò entènasyonal Pòtoprens lan ak ti aryopò Pòtoprens lan. Nan mitan mwa avril 2024 la, lakomin Taba te kraze plis pase 200 kay, yo fè konnen bandi te konn itilize pou fè atak ak zam sou aryopò entènasyonal pòtoprens lan ak ti aryopò Pòtoprens lan.

Lajistis ak lapolis dwe pran dispozisyon konsekan pou asire pwoteksyon tout medya ak jounalis yo. Yo dwe travay tou pou veye sou tout sistèm ki pèmèt laprès rive ekziste kòmsadwa, pou l pa disparèt nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan. Se kout rèl Asosyasyon nasyonal medya ayisyen yo (Anmh), ki estomake anpil kont zak dechèpiyáy bandi ak zam al fè, nan jou ki sot pase yo, nan ri disant Pòtoprens, sou youn nan manm Asosyasyon nasyonal medya ayisyen yo, ki se jounal Nouvelis, ki ekziste sou teren an depi mwa me 1898.

Konsèy prezidan pou tranzisyon an ak gouvènman ki pral vini an dwe pran tout dispozisyon konsekan pou fè moun ak machandiz kapab deplase lib e libè sou tout teritwa peyi d Ayiti a. Detan yo pral remete kanpe pwogram sibvansyon gaz la pou chofè transpò piblik yo, yo dwe fè dyezèl, gazolin, ak gaz blan disponib sou tout teritwa nasyonal la. Konsèy prezidan pou tranzisyon an ak gouvènman k ap vini an dwe pran tou bon jan dispozisyon pou fè pila k pakèt milye moun, ki te sètoblije kouri kite lakay yo akoz laterè gang ak zam yo, kapab retounen nan bon kondisyon, san kè sote, lakay yo, nan katye yo te blije bandonnen yo. Se rekòmandasyon sou AlterPresse ak AlterRadio asosyasyon k ap asire transpò piblik nan kamyonèt, tap tap ak otobis nan peyi d Ayiti yo.

Ki sa peyi d Ayiti ap tann de nouvo peryòd tranzisyon, ki sanse koumanse nan dat 25 avril 2024 la ? Eleman refleksyon ak analiz avèk konfrè jounalis Ives Marie Chanel, nan emisyon TiChèzBa sou AlterRadio 106.1 Fm ak divès lòt platfòm entènèt.

Madi 30 avril 2024 la, anba je laprès ak delege 9 sektè yo, pral gen eleksyon pou chwazi youn pami 7 manm ki gen dwa vote andedan Konsèy prezidan pou tranzisyon an, ki pral jwe wòl kòdonatè aksyon Konsèy prezidan pou tranzisyon yo. Se sa k soti nan yon reyinyon, ki te fèt samdi 27 avril 2024 la.

Jenn fanm ak jenn gason dwe patisipe nan jefò politik, ki ka ride fè kaba zak vyolans, nan moman eleksyon va gen pou fèt sou teritwa Ayiti a. Sa va pèmèt gen plis patisipasyon nan desizyon ki va pran yo. Se sa k ekri nan yon dokiman, Rezo òganizasyon Jèn Yo La nan depatman Lwès ak Latibonit prepare nan kad pwojè obsèvatwa lajenès ayisyen an, òganizasyon entènasyonal Progettomondo ap kondi nan tèt kole ak Gwoup Medyaltènatif. [apr 28/04/2024 20:30]