Pòtoprens, 4 mas 2024 [AlterPresse] --- Se anpil anpil moun ki mouri anba bal epi yon kantite lòt blese ak bal nan avari san, gang ak zam yo ap fè nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan depi jedi 29 fevriye 2024 la.
Ant samdi 2 pou rive lendi 4 mas 2023 a, moun nan zòn Nazon Pòtoprens espantan sou pou piti 4 kadav. Te gen 2 nan kafou Samida ak 2 lòt nan zòn Kriswa. Jounen dimanch 3 mas 2024 la, te gen plizyè kadav nan alantou Penitansye nasyonal ak plizyè lòt katye nan Pòtoprens, apre atak gang ak zam yo finisman semenn pase a.
Se plis pase 5 mil prizonye ki chape nan Penitansye nasyonal/gran prizon Pòtoprens ak prizon sivil Kwadèboukè a, nan moman gang ak zam te atake 2 espas prizon sa yo. Men, gen plizyè prizonye, apeprè yon santèn, ki te deside rete nan gran prizon Pòtoprens lan, dapre enfòmasyon ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.
Pami prizonye ki chape nan 2 prizon sa yo, genyen ki te nan kòkòdáy ak gang ak zam, nan kò sasináy, zak kidnaping, dechèpiyay, kadejak ak lòt zak kriminèl. Sa ki reprezante yon gwo menas sou sekirite peyi a. Jiska prezan, otorite defakto yo pa di anyen sou kozman an, ni ki dispozisyon yo pran pou anpeche zak laterè gang ak zam yo rapousuiv.
Sendika polis nasyonal d Ayiti a (Spnh17) ak Sendika nasyonal polisye ayisyen yo (Syapoha), yo chak bò kote pa yo sou rezo sosyal yo, te lanse kout rèl pou sekou al pote bay polisye ki te nan penitansye nasyonal la. Men, ni gran prizon an ni prizon Kwadèboukè a te rive kraze.
Finisman semenn pase a, gang ak zam yo te kontinye ap dechèpiye espas Fakilte agwonomi ak metsin veterinè, epi ministè agrikilti nan Damyen, nan nò Pòtoprens, kote yo bwote ale anpil anpil materyèl, menm seramik, dapre enfòmasyon ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.
Dimanch 3 mas 2024 la, gang ak zam Kanayan yo atake epi met dife nan pòs polis Kabarè a, ki nan depatman Lwès la, sou wout nasyonal nimewo 1 an. Anpil moun nan zòn nan sètoblike kraze rak pou evite bandi yo pase yo alenfinitif. Se gwo kouri ki genyen nan tout zòn ki viwonnen komin Kabarè, yo dapre temwayáy ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.
Lendi 4 mas 2024 la, sitiyasyon an toujou konplike nan plizyè katye zòn metwopoliten Potoprens lan. Anpil biznis, komès, labank, lekòl ret ak pòt fèmen nan pi fò komin depatman Lwès la. Gen kèk machin piblik k ap fè ale vini. Te gen gwo kout zon nan zòn Dikini ak nan rès komin Kafou, dapre temwayáy ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.
Avèk zak laterè gang ak zam yo tanmen jedi 29 fevriye 2024 la nan plizyè komin depatman Lwès lan, anpil konpayi avyon deside annile tout vwayáy antre oubyen soti nan aryopò entènasyonal ak ti aryopò Pòtoprens lan. Plizyè anbasad peyi etranje nan peyi d Ayiti deside tou sispann tout sèvis bay piblik la, akoz klima laterè gang ak zam yo ki angrave rèd mare.
Depi jedi 29 fevriye 2024 la, gang ak zam yo pase nan yon lòt nivo nan laterè ak atak y ap fè yo, nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan. Yo asasinen plizyè polisye nasyonal, blese anpil anpil moun ak bal, atake plizyè enstisyon, tankou aryopò entènasyonal ak ti aryopò Pòtoprens lan, biwo leta, labank ak plizyè biwo prive.
Anpil katye nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan te anba gwo kout zam finisman semenn nan. Se yon sitiyasyon brigandáy peyi d Ayiti pa janm konnen nan listwa l. Lapolis la montre li pa gen repondong pou fè fas kare ak gang ak zam yo, k ap kontinye simaye laterè rèd mare.
Lannuit dimanch 3 mas 2024 la, gouvènman defakto a, ak siyati minis defakto ekonomi a Michel Patrick Boisvert k ap jwe wòl premye minis defakto nan moman Ariel Henry pa la, di li deside met teritwa depatman Lwès la sou sa l rele yon eta ijans. Li pa presize ki sa popilasyon an dwe konprann ak pawòl “eta ijans lan”. An menm tan, gouvènman defakto a di li bay kouvrefe depi dimanch swa 3 mas pou rive mèkredi 6 mas 2024, ant 6 zè aswè pou rive 5 è dimaten. Ajan lapolis ki nan sèvis, ponpye, anbilans, pèsonèl lasante yo, jounalis ki avèk badj yo pa konsènen nan dispozisyon kouvrefe sa a.
Se pou retabli lòd ak sekirite epi reprann kontwòl sitiyasyon an nan depatman Lwès la, ki anba kontwòl gang ak zam k ap kraze byen ak materyel leta, tankou prizon ak pos polis ak lòt biwo leta ak byen prive sitwayen yo, gouvènman defakto a, ki sou direksyon Michel Patrick Boisvert, di li pran dispozisyon dimanch 3 mas 2024 yo.
Se premye fwa depi l rive nan direksyon politik peyi a, sa gen plis pase 31 mwa gras ak yon twit kominote entènasyonal la, gouvènman defakto a rekonèt laterè gang ak zam yo lakoz anpil anpil moun ap kouri kite kote yo rete pou al chèche refij lòt kote. Se premye fwa tou depi dat 20 jiyè 2021 gouvènman defakto a pale de kò sasináy, zak kidnapping, kadejak sou fanm ak tifi, vòlò byen leta ak prive. Depi mwa jiyè 2021, gouvènman defakto a pa janm di anyen sou pil ak pakèt masak ak zak maspinay gang ak zam yo, tankou nan Sous Matla nan antre nò Potoprens lan, nan Kafoufèy, Laplenn, Maryani, Kwadèboukè, Site Solèy, Sodo ak Mibalè, nan plizyè zòn deptman Latibonit ak sou wout nasyonal yo, ki sou kontwòl gang ak zam yo.
Ki jan pou moun konprann laterè gang ak zam yo te deklannche rèd mare, jedi 29 fevriye 2024 la, nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan ? Eleman repons avèk Jean Garry Denis, direktè Enstiti ayisyen obsèvatwa politik piblik yo nan emisyon TiChèzBa, ki pase sou AlterRadio 106.1 Fm ak divèes lòt platfòm entènèt.
Ki sa k pral pase apre akò vandredi premye mas 2024 la ant gouvènman Kenya a ak gouvènman defakto Ayiti a, ki prevwa mil polisye kenyan pral deplòtonnen andedan fòs miltinasyonal pou kore sekirite nan peyi d Ayiti a ? Jean Garry Denis, direktè Enstiti ayisyen obsèvatwa politik piblik yo, ap di sa l wè nan emisyon TiChèzBa, ki pase sou AlterRadio 106.1 Fm ak divès lòt platfòm entènèt.
Ki kote Ariel Henry ye? `Eske li poko antre nan peyi a oubyen èske li poko antre, apre virewon l nan peyi Kenya, kote l te sasiste seremoni siyati yon akò pou fè polisye Kenyan vin deplòtonnen andedan Misyon miltinasyonaal pou kore sekirite nan peyi d Ayiti a? Biwo premye minis defakto a pa di anyen sou kozman sa yo.
Ki kote plizyè minis defakto ak direktè jeneral lapolis la Frantz Elbe te ye, lè polisye pòs polis Bon Repo yo t ap mande ranfò ki pa janm rivem jiskaske yo mouri anba bal bandi ? Èske swadizan otorite sa y opa t okouran ni tande menas sou rezo sosyal yo sou atak, gang ak zam yo t ap pare kont penitansye nasyonal ak prizon sivil Kwadèboukè a ? Se kesyon Platfòm politik Rezisatns demokratik (Red) poze, Platfòm politik Red di li revòlte kont konpòtman moun sa yo ki bay tèt yo non dirijan, men ki rete bra kwaze douvan zak vyolans ak zak teworis gang ak zam yo. Sa k ap pase la a sanble kou 2 gout dlo ak yon antant ant ansyen premye minis defakto Ariel Henry ak bandi yo pou fè fòs militè etranje vin debake, pou vin ede l kenbe direksyon politik peyi d Ayiti dèyè do lalwa. Se konsiderasyon Platfòm politik Rezistans Demokratik (Red).
Avèk sitiyasyon sekirite a k ap deteryore rèd mare nan peyi d Ayiti, chèf gouvènman Kominote peyi Karayib yo (Caricom) deside annile chita pale, yo te gen entansyon fè, madi 5 ak mèkredi 6 mas 2024 la, avèk dirijan politik ayisyen dapre enfòmasyon AlterPresse ak AlterRadio rasanble. [pac ppsf emb rc apr 04/03/2024 14:10]
Consulter +
