Español English French Kwéyol

Virewon aktyalite Ayiti a : Sou Dèlma ak Taba, manifestan denonse mannigans kominote entènasyonal la, sitou Etazini, k ap kore Ariel Henry sou pouvwa a

Pòtoprens, 18 fevriye 2023 [AlterPresse] --- Anpil anpil moun manifeste nan lari Delma ak Taba, dimanch 18 fevriye 2024 la, kont gouvènman defakto a, dapre temwayáy ki vin jwenn AlterPresse ak AlterRadio.

Manifestan yo lonje dwèt sou kominote entènasyonal la, espesyalman gouvènman peyi Etazini a, yo akize ki nan konfyolo pou kenbe Ariel Henry nan direksyon politik peyi d Ayiti a.

Nan Wanament, depatman Nòdès, manifestan yo fè konnen, samdi 17 fevriye 2024 la, yo tanmen dezyèm faz pou dechouke Ariel Henry sou pouvwa a.

Gwo seleksyon nasyonal football fanm nan p ap patisipe nan premye chanpyona Gold cup fanm yo, finisman mwa fevriye 2024 la. Li pèdi yon gòl a zewo, samdi 17 fevriye 2024 la, douvan seleksyon nasyonal fanm Pòtoriko yo. Foutbòlèz ayisyén yo te gen kontwòl match lan. Men, yo pa rive fè okenn gòl. Yo te menm rate yon gòl sou penalite, pami pakèt okazyon gòl yo te jwenn, dapre sa AlterPresse ak AlterRadio te wè yo.

Soti Kafou Rezistans, kafou wout Dèlma ak aryopò entènasyonal Pòtoprens lan, pase Dèlma 33, Gérald Bataille, Klèsin, rive Kafou Fleryo, sou komin Taba, plizyè gwoup moun te manifeste nan lari, dimanch 18 fevriye 2024 la.

Lapolis nasyonal la te bloke mouvman pwotestasyon an douvan pak istorik kann nan, toupre anbasad peyi Etazini nan peyi d Ayiti, sou Boulva 15 oktòb la, komin Taba.

Sou wout yo, kote yo te boule kawoutchou tou, dimanch 18 fevriye 2024 la, manifestan yo te lonje dwèt sou kominote entènasyonal la, espesyalman gouvènman ameriken an, yo akize ki nan konfyolo pou kenbe Ariel Henry sou pouvwa a.

Depi dat mèkrredi 7 fevriye 2024, Ariel Henry pa gen okenn dwa pou l nan direksyon politik peyi d Ayiti a. Se kèk pami eslogan, anpil anpil manifestan t ap voye monte, nan yon mouvman leve kanpe, samdi 17 fevriye 2024 la, Wanament, depatman Nòdès, kont prezans premye minis defakto Ariel Henry. Manifestan yo fè konnen yo antre nan dezyèm faz mouvman pwotestasyon pou kwape Ariel Henry sou pouvwa a epi mete yon vrè ekip tranzisyon nan direksyon politik peyi d Ayiti.

Lapolis nasyonal la di li arete, dimanch 11 fevriye 2024 la, nan vil Jakmèl depatman Sidès, Patrick Dimanche ki gen ti non Tirès, li sispek kòm asosye gang ak zam Kanaan yo. Patrick Dimanche rekonèt li te patisipe nan konplo pou asasinen yon ofisye lapolis nasyonal la, nan zòn Kanaan an, dapre lapolis.

Premye minis defakto a Ariel Henry, ki nan tèt Konsèy siperyè lapolis nasyonal la (Cspn), montre li gen yon konpòtman sinik ak manfouben. Li pa fè anyen pou kwape degenn gang ak zam yo, k ap simen laterè ak fè anpil anpil moun kouri kite kote yo rete, tankou nan komin Kafou ak Laplenn nan dènye jou sa yo. Se kout rèl Platfòm òganizasyon ayisyen dwa moun yo (Pohdh), ki di tèt li chaje anpil douvan sitiyasyon krèv kè sa a y ap fè popilasyon Ayiti a sibi.

Akò 21 desanm 2022 a, ki te kenbe Ariel Henry sou pouvwa a, pa ekziste ankò depi dat 7 fevriye 2024. Konsa, Ariel Henry pa gen ni tit ni kalite pou kontinye ap angaje administrasyon piblik ayisyen an. Se pozisyon platfòm politik Rezistans. Nan yon lèt li voye lendi 12 fevriye 2024 la bay Lakou siperyè kont, platfòm politik Rezistans mande Lakou siperyè kont pa ekzekite okenn demann premye minis defakto a, ki angaje Leta ni nan nivo ekonomik, ni nan nivo administrasyon piblik la.

Fè lang Kreyòl la jwenn vrè plas li nan sistèm lajistis nan peyi d Ayiti. Se sou tèm sa a te gen yon jounen brase lide, vandredi 16 fevriye 2024 la, nan Lekòl majistra-jij yo, sou lobedyans Rezo nasyonal majistra yo (Renamah). Jij, avoka, manm pakè tribinal sivil, grefye ak pwofesè nan inivèsite te patisipe nan diskisyon yo. Brase lide sa a antre nan yon seri aktivite, okazyon 21 fevriye ki se Jounen entènasyonal Lang manman yo.

Gang ak zam yo pa sèlman depann de sipò yo te konn jwenn nan men Leta ak sektè prive a. Yo rive devlope pwòp estrateji pa yo, pou jwenn zam ak bal pou kontinye simen laterè sou teritwa Ayiti a. Nan zak kidnaping yo, nan dappiyanp kamyon achandiz ak kantite lajan y ap ekzije plizyè biznis, yo rive ranmase plis pase 25 milyon dola ameriken chak lane. Se sa Inisyativ mondyal kont krim transnasyonal yo revele.

Peyi ki manm Òganizasyon Nasyon zini yo ta dwe kore tout jefò, ki va pèmèt ranfòse ladwann ak fwontyè Ayiti yo nan batay kont krim transnasyonal yo, tankou dwòg ak zam. Yo ta dwe tou ride lapolis nasyonal Ayiti a nan ankèt ak operasyon kont laterè gang ak zam yo. Epitou Konsèy sekirite Nasyon zini yo ta dwe ranfòse pi dyanm toujou dispozisyon anbago kont zam, k ap rive pa pil ak pa pakèt sou teritwa Ayiti a. Se kout rèl Inisyativ mondyal kont krim transnasyonal yo.

Misyon peyi Kemya a, si ta gen yon fòs miltinasyonal ki vin deplòtonnen nan peyi d Ayiti, ap gen pou fè fas kare ak difikilte nan divès nivo. Se avètisman gwoup espè entènasyonal ki rele « International Crisis Group », nan yon rapò yo rann piblik koumansman lane 2024 la.

Èske misyon miltinasyonal pou kore sekirite nan peyi d Ayiti a ap kapab bay gang yo yon kanpe lwen tout bon ? Èske gang yo ap rete bra kwaze ? Kouman pou rive metrize yo ? E apre ? Ki sa ki kab fèt nan nivo sosyal ak politik, sitou pou sekirite ak lapè tounen yon reyalite nan divès zòn nan peyi d Ayiti ? Se pami plizyè kesyon espesyalis nan listwa Bruno Da Rin, espè « International Crisis Group » pou Amerik Latin ak Karayib la, reponn nan emisyon TiChèzBa sou AlterRadio. [ppsf rc apr 18/02/2024 15:48]