Jounen jodi a, akote tranbleman tè, k ap mete mas pèp la nan lari, gen gang ak zam k ap pouse do mas yo. Nan katye popilè yo, gen plis pase 30 mil moun ki kouri kite lakay yo anba latèrè gang ak zam yo Sa ki fè, ni pwoblèm kay, ni pwoblèm manje vin pi konplike pou mas yoJounen jodi a
Pozisyon Fòs refleksyon ak aksyon sou koze kay ak alimantasyon (Frakka)
Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse nan dat 10 janvye 2023
Nòt pou laprès nan okazyon 13 lane tranbleman tè 12 janvye 2010 la
12 janvye 2010, 12 janvye 2013 fè egzakteman 13 lane depi yon gwo tranbleman tè te frape Ayiti jouk nan zo.
Dega, tranbleman tè sa a te trennen dèyè l, te lakòz plis pase 250 mil moun mouri epi anviwon yon milyon 500 mil moun te lage de bra balanse, san kay pou yo rete.
Apre kokenn chenn katastwòf sa a, anpil konpatriyòt, anndan kou deyò peyi a, te mobilize pou fè solidarite ak moun ki viktim yo. Peyizan yo te blije menm mete semans pou plante nan chodyè, pou resevwa viktim ki debake lakay yo. Se te yon gwo mouvman solidarite.
Apre tranbleman tè a, anpil sous lajan entènasyonal te mobilize pou gade kouman ede rekonstwi Ayiti. Konsa, yo te pwomèt plis pase 11 milya dola pou rekonstwi peyi a.
Pou sa, entènasyonal la ak dirijan Ayisyen yo te mete kanpe Komisyon pwovizwa pou rekonstwi Ayiti, ki te gen ti non franse Cirh [1].
Se komisyon sa a, ki te gen nan tèt li Bill Clinton ak Jean Max Bellerive ak divès lòt aktè, ki te gen responsablite pou jere fon yo. Men, an reyalite, se nan radyo ak nan televizyon nou te tande pale de koze rekonstriksyon sa a. Bill Clinton, Jean Max Bellerive ak akolit yo te mete ak divès enstitisyon lokal ak entènasyonal pou gagote fon, ki te rive debloke nan 11 milya pwomès ki te fèt yo.
Se ak dife epi represyon, pouvwa Tèt kale a te deplase pi fò moun, ki te nan kan yo apre tranbleman tè a. Apre sa, kèk grenn moun te jwenn 20 mil goud pou swadizan al chache lòt kay. Jouk nan moman n ap pale la a, plizyè santèn viktim 12 janvye 2010 la toujou ap viv anba tant.
13 lane apre, pwoblèm lojman an, ki te deja grav, vin pi grav.
Moun nan mas yo, menm moun nan ti boujwazi a pa ka ni achte, ni anfèmen kay pou yo rete. Pwopriyetè kay yo fikse pri yo an dola. Menm Leta ap anfèmen kay an dola, pou mete yon seri enstitisyon. Pafwa, se dirijan yo yomenm, ki lwe Leta kay yo fè, ak lajan leta. Apre gagòt lajan Cirh la, Bill Clinton ak Kò Gwoup la mete yon bandi legal nan tèt Leta a pou kontinye piyaj la.
Se konsa yo pral dechèpiye lajan PetwoKaribe a. Bandi legal yo ak akolit yo nan entènasyonal la tabli gang nan tout peyi a pou anpeche mobilizasyon popilè yo, pou kontinye kenbe pouvwa a epi anpeche tout pwosè kont lajan Cirh la ak lajan PetwoKaribe a.
Jounen jodi a, akote tranbleman tè, k ap mete mas pèp la nan lari, gen gang ak zam k ap pouse do mas yo. Nan katye popilè yo, gen plis pase 30 mil moun ki kouri kite lakay yo anba latèrè gang ak zam yo. Sa ki fè, ni pwoblèm kay, ni pwoblèm manje vin pi konplike pou mas yo.
Douvan sitiyasyon malouk sa a, Fòs refleksyon ak aksyon sou Koze Kay ak alimantasyon (Frakka) mande :
1) Pou mas yo kontinye leve kanpe kont dirijan manfouben yo, piyajè ki nan tèt Leta a ak tout Kò Gwoup la, k ap kore piyajè yo ;
2) Pou Leta pran bon jan mezi, pou pèmèt moun k ap dòmi nan lari yo jwenn kay pou yo rete ;
3) Pou Leta mete plis kontwòl sou pri lavant ak fèm kay yo nan peyi a;
4) Pou Leta met limit nan maj benefis, boujwa yo ap fè sou machandiz yo, sitou sou pwodui lamanjay yo ;
5) Pou Leta sezi kay tout piyajè ak moun ki anba sanksyon yo, epi mete byen yo ak kay yo nan sèvis viktim yo.
Pou Frakka,
Daniel Tina
Jimmy Michel
Rosemond Joseph
Foto logo : 6 mwa apre tranbleman tè janvye 2010 la
Achiv AlterPresse
[1] Commission intérimaire pour la reconstruction d’Haïti
Consulter +
