Pòtoprens, 21 novanm 2022 [AlterPresse] — Aksidan, sanksyon, polis, entèvansyon, fwontyè RD, rapatriman, machwè gonfle…
1. Soti lendi 7 novanm pou rive dmanch 20 novanm 2022 a, gen 11 moun ki mouri, pami yo 3 ki pèdi lavi yo nan lanmè, ak 81 lòt blese, nan aksidan sikilasyon sou teritwa nasyonal la, dapre Sèvis teknik aak operasyon pou prevni aksidan machin ak motosiklèt nan peyi d Ayiti (Estòp aksidan).
2. Gouvènman peyi Kanada a pote presizyon sou yon lis 8 gwo chabrak politik, li deside pran sanksyon kont yo, poutèt li sispèk y ap pote kole ak gang ak zam yo nan peyi d Ayiti.
3. Sendika lapolis nasyonal d Ayiti (Spnh-17) mande wo kòmanman lapolis la retire tout polisye nasyonal, li te mete pou asire sekirite gwo chabrak politik sa yo, gouvènman Kanada a deside pran sanksyon kont yo, dèske yo sispèk yo ta nan konfyolo ak gang ak zam yo nan peyi d Ayiti.
4. Gouvènman peyi Kanada a p ap deside deplòtonnen okenn fòs militè nan peyi d Ayiti, si pa gen yon antant pou sa ant tout fòs politik, òganizasyon sosyal elatriye, sou teritwa Ayiti a. Se dizon premye minis Kanada a, Justin Trudeau, dimanch 20 novanm 2022 a.
5. Pou youn nan premye fwa, pa lentèmedyè ministè afé etranje l, gouvènman defakto a soti nan silans li, lè l leve lavwa kont abi ak lòt kalte move tretman, otorite Repiblik Dominiken yo ap fè, depi kèk jou, sou migran Ayisyen yo.
6. Lendi 21 novanm 2022, mache binasyonal sou fwontyè Wanament/Dajabón nan pa fèt, pou pwoteste kont abi sou migran Ayisyen yo nan Repiblik Dominiken. Sou lobedyans plizyè òganizasyon ak komèsan ayisyen, anpil moun manifeste 21 novanm 2022 a, nan Wanament, kont konpòtman otorite dominiken yo sou migran ayisyen yo.
7. Peyi Etazini denonse move tretman, otorite Repiblik Dominiken yo ap fè sou migran ayisyen san papye yo, yo fèmen nan move kondisyon, apre yo fin arete yo an gwo ponyèt sou teritwa vwazen Ayiti yo.
8. Ministè afé etranje Repiblik Dominiken deklare li voye jete denonsyasyon anbasad peyi Etazini a sou abi ak lòt move tretman sou migran ayisyen yo, nan teritwa vwazen Ayiti a.
9. Santral nasyonal ouvriyèz ak ouvriye ayisyen yo ankouraje popilasyon an kontinye kenbe flanbo mobilizasyon an, pou denonse klima laterè a, zak kidnaping yo, lavi chè a ak tout fòm lokipasyon degize, ki ta sal endepandans peyi d Ayiti a.
10. Yon solisyon Pati ayisyen tèt kale a (Phtk)/Core Group la, nan kriz malouk, k ap brase bil peyi d Ayiti a, p ap yon solisyon ayisyen. Se pozisyon plis pase 40 natif natal Ayisyen, k ap fè metriz nan divès branch Inivèsite lòt bò dlo, ki di yo pote solidarite yo ak makònen ak revndikasyon pèp ayisyen an, anfavè yon trazisyon granmoun koupe fache nan peyi d Ayiti.
Virewon aktyalite Ayiti, 20 novanm 2022
1. Lannuit vandredi 18 pou antre samdi 19 novanm 2022 a, yon ti bebe 9 mwa mouri ak yon polisye nasyonal disparèt, lè 2 bato ayisyen fè kolizyon, sou lanmè komin Marigo a, dapre Sèvis ki anchaje operasyon ak aktivite sou lanmè peyi d Ayiti yo (Semanah).
2. Jedi apremidi 17 novanm 2022 a, bandi ak zam asasinen pou pi piti 4 moun, nan Ti Plas Kazo, zòn Wobès, ki toupre Karade, nan komin Taba.
3. Lapolis nasyonal peyi d Ayiti di li arete, jedi 17 novanm 2022 a, nan Mibalè, depatman Plato santral, Paul Jean Noel Cantave, li jwenn ak yon zam. Lapolis la fè konnen li t ap chèche misye, depi lontan, pou zak dechèpiyáy sou moun ak vòlò kamyon machandiz, sou wout nan peyi d Ayiti.
4. Jounalis radyo Rch 2000, Angelot Généus, kapab pèdi youn nan je l, kote l te resevwa yon kout bonbòn gaz lakimojèn, nan dat lendi 31 oktòb 2022 a, ajan lapolis Idmo te voye sou li, douvan pakè tribinal sivil Pòtoprens lan, Lali. Kolektif medya ki sou Entènèt yo mande Enspeksyon jeneral lapolis nasyonal d Ayiti louvri prese prese yon ankèt sou dosye sa a.
5. Dimanch 20 novanm 2022 a, gouvènman peyi Kanada a anonse li pran sanksyon kont ansyen prezidan Joseph Michel Martelly ak ansyen premye minis Laurent Salvador Lamothe ak Jean Henry Céant, li di li sispèk ki ta pote kole ak gang ak zam yo avèk lajan, nan peyi d Ayiti.
6. Moun sa yo, senatè Rony Célestin, ansyen senatè Hervé Fourcand ak ansyen depite Gary Bodeau, gouvènman Kanada a kwè yo sèvi ak responsablite yo nan Leta pou pwoteje ak ankouraje aktivite gang ak zam yo, ki depaman ak lalwa, tankou lajan sal ak lòt zak koripsyon, mankemelanj. Se poutèt sa, gouvènman Kanada a di li deside pran sanksyon tou kont Rony Célestin, Hervé Fourcand ak Gary Bodeau.
7. Avoka Rony Célestin yo mande gouvènman Kanada a founi prèv, sou akizasyon li met sou do kliyan yo a. Sou bò pa l, Gary Bodeau deklare li pa janm patisipe nan okenn aktivite, ki makònen ak gang nan peyi d Ayiti.
8. Gouvènman peyi Kanada a ap kontinye pran sanksyon kont kont tout sila, k ap pote kole ak gang ak zam yo avèk lajan nan peyi d Ayiti. Se deklarasyon premye minis Kanada a, Justin Trudeau, ki anonse yon bourad 8 milyon dola kanadyen pou ede batay kont maladi kolera a ak ranfòse sistèm lajistis la, nan peyi d Ayiti.
9. Sanksyon peyi Kanada yo, kont yon seri gwo chabrak politik, pou trafik dwòg ak lòt aktivite kriminèl, se yon ipokrizi bò kote peyi enperyalis yo, ki okouran, depi lontan, move aksyon gwo chabrak politik sa yo. Se dizon pati politik Rasanbleman sosyalis pou yon inisyativ nasyonal tou nèf (Rasin kan pèp La).
10. Se ak yon santiman lawont pati politik Inyon nasyonal pou entegrite ak rekonsilyasyon (Unir) di li aprann desizyon sanksyon, gouvènman peyi Kanada a anonse li pran, kont yon seri gwo chabrak nan peyi d Ayiti.
11. Ofis pwoteksyon sitwayen, di li estomake sou abi otorite Repiblik Dominiken yo ap fè sou migran ayisyen yo, espesyalman sou timoun ak fanm, nan teritwa vwazen Ayiti a, kote y ap pouse do yo pa makòn ak pa pakèt nan move kondisyon, depi mwa dawout 2022 a.
12. Asanble pèp Karayib yo leve lavwa kont vyolans ak pakèt lòt zak maspináy, otorite Repiblik Dominiken yo ap fè, nan dènye jou sa yo, sou migran Ayisyen yo
13. Akoz operasyon otorite dominiken yo k ap depòte anpil moun, sou baz koulè po yo, nan dènye jou sa yo, Anbasad peyi Etazini nan Repiblik Dominiken mande natif natal ameriken yo pran anpil prekosyon, deplase nan lari ak papye yo plis yon telefòn ki gen minit, pou avèti tousuit anbasad Etazini a, dapre sa jounal dominiken Diario Libre rapòte.
14. Ant koumansman mwa oktòb 2022 a pou rive kounye a (20 novanm 2022 a), gentan gen plis pase 10 mil ka sispèk nan maladi kolera, nan peyi d Ayiti. Tout moun, ki gen dyare ak vomisman, fèt pou bwè sewòm oral, pou ranplase dlo yo pèdi, epi yo dwe ale nan sant sante. Se konsèy branch Fon nasyon zini pou timoun nan peyi d Ayiti, yo plis konnen sou non Unicef.
15. Nan okazyon jounen mondyal timoun, yo vin tabli nan dat 20 novanm chak lane, apati lane 1959, Enstiti byennèt sosyal nan peyi d Ayiti rele anmwe sou konsekans grav, katyouboumbe politik la, pwoblèm sekirite ak lòt yo genyen sou sante lespri timoun yo ak tout sitwayen nan peyi d Ayiti yo
[jep rc gp apr 21/11/2022 23:00]
Consulter +
