Español English French Kwéyol

Virewon aktyalite Ayiti : Difikilte sante, atak gang, mobilizasyon, chita pale otorite ameriken, koupe viza…

Pòtoprens, 13 oktòb 2022 [AlterPresse] — Difikilte sante nan moman latwoublay, atak gang pran chè, mobilizasyon antigouvènmantal ap rapousuiv, chita pale otorite ameriken ak aktè politik, ekonomik ak sosyete sivil ayisyen, mezi ameriken pou koupe viza moun k ap finanse ak apiye gang…

2. Sitiyasyon latwoublay (ratman gaz, peyi lòk) nan peyi d Ayiti a mete anpil lopital Leta kou prive nan gwo difikilte, depi plis pase yon mwa. Nan dènye jou sa yo, gen lopital ki mande paran malad yo vini ak gaz, pou yo ka limen dèlko, ki ka pèmèt lopital sa yo fè malad sa yo operasyon.

3. Òganizasyon mondyal lasante di tèt li chaje anpil sou jan l wè maladi kolera a ta vle layite nan kapital peyi d Ayiti a, Pòtoprens.

4. Kolera, polyomelit, Kovid-19 ak maladi yo rele varyòl makak la, se 4 gwo menas ijans lasante, ki pandye sou peyi Karayib yo, malgre mwens moun trape maladi sa yo, nan dènye tan sa yo. Se avètisman Òganizasyon panameriken lasante (Ops).

5. Mèkredi 12 oktòb 2022 a, nan yon atak sipriz kont pòs polis bitasyon Leclerc a, nan Matisan, gang ak zam ale ak yon machin blennde lapolis plis plizyè zam gwo kalib, dapre lapolis nasyonal.

6. Lannuit mèkredi 12 oktòb 2022 a, plizyè moun, ak gwo zam lou nan men yo, antre an chango, al vòlè yon kantite gaz, nan sant estokay gaz Vare a (Terminal de Varreux), nan komin Site Solèy, dapre sa responsab Wimeco yo denonse.

7. Jedi 13 oktòb 2022 a, plizyè santèn moun manifeste nan lari Gran Gwáv, sou wout nasyonal nimewo 2 a, ak yon sèkèy nan men yo, pou chante antèman Ariel Henry, yo konsidere tankou yon kadav politik, yon Koze, yon trèt, ki dwe bay talon l nan direksyon politik peyi d Ayiti.

8. Lendi 17 oktòb 2022, k ap vini a, nan okazyon 216 lane depi yo te sasinen Jean Jacques Dessalines, papa nasyon peyi d Ayiti a, ap gen mobilizasyon espesyal nan peyi d Ayiti ak nan plizyè lòt peyi, nan solidarite ak Ayiti, ki sou menas yon lòt okipasyon militè etranje. Se mouvman leve kanpe pou yon lòt endepandans, ki anonse mobilizasyon sa yo, detan l denonse konpòtman Konze, konpòtman trèt gouvènman defakto Ariel Henry an, ki mande militè etranje vin deplòtonnen, sou teritwa nasyonal la ankò.

9. Pou di non, yo pa dakò pou yon fòs militè etranje debake ankò nan peyi d Ayiti, pati politik Pitit Desalin anonse yon mobilizasyon, lendi 17 oktòb 2022 a, douvan anbasad ameriken nan peyi d Ayiti.

10. Nan chita pale, 12 oktòb 2022 a, ak reprezantan gouvènman ameriken an, mouvman Montana a di li voye jete tout pwojè nouvo debakman ankò militè etranje nan peyi d Ayiti.

11. San l pa bay non yo, gouvènman peyi Etazini a di li revoke viza 16 natif natal Ayisyen, li sispèk ki nan konfyolo ak gang ak zam yo, sou teritwa nasyonal la.

12. Lajistis ta dwe ba yo amnisti, pa rapousuiv yo epi retire manda, ki gen dèyè yo a : se kèk pami kondisyon federasyon gang ak zam G9 an fanmi aka lye yo ta poze, pou debloke sant estoaky gaz Vare a, nan komin Site Solèy, dapre Jean Rebel Dorcenat, youn nan manm Komisyon nasyonal pou dezame, demantle ak pou mete moun ki gen zam yo sou lòt wout (Cnddr).

13. Tout sila ki konsènen yo ta dwe degaje yo jwenn yon tèt ansanm prese prese, pou retabli sekirite a nan peyi d Ayiti. Yon fason, pou eleksyon ta ka fèt epi pou tout Ayisyèn ak Ayisyen yo ta viv nan bon kondisyon pwogrè. Se menm diskou ak pawòl sa yo Brian Nichol’s, sekretè leta ameriken an apre pou zafè Amerik yo, te vin pote ankò, nan chita pale li te genyen, nan peyi d Ayiti, mèkredi 12 ak jedi 13 oktòb 2022 a.

14. Wòl biznis yo nan kreye dyòb pou Ayisyen yo. Se te youn nan pwen diskisyon, jedi 13 oktòb 2022 a, sou Entènèt, ant Brian Nichol’s ak reprezantan Asosyasyon endistri d Ayiti yo plis chanm ameriken komès nan peyi d Ayiti yo.

Virewon 12 oktòb 2022

2. Madi 11 oktòb 2022 a, yon jennn gason mouri, nan moman gwo tansyon nan Dekawo, nan vil Gonayiv, depatman Latibonit, kote yo t ap tire anpil kout zam. Plizyè endividi t al piye biznis Endepandans 1 ak 2, kote ki genyen lokal Radyo Endepandans Gonayiv la. Biznis Endepandans yo se pwopriyete minis defakto defans lan, Enold Joseph.

3. Mèkredi 12 oktòb 2022 a, antèman youn moun, kit e mouri nan mouvman pwotestasyon, nan jou ki sot pase yo, tounen nan manifestasyon, nan Jakmèl, depatman Sidès peyi d Ayiti.

4. Asosyasyon nasyonal majistra ayisyen yo (Anamah) di li gen gwo kè sote sou move kondisyon, ki genyen nan prizon peyi d Ayiti yo, kote sitiyasyon an ap deteryore chak jou pi plis. Anamah mande Konsèy siperyè pouvwa lajistis la (Cspj) ak divès lòt estrikiti konsènen yo travay sou dosye divès prizonye, k ap pouri nan prizon depi plizyè lane, sou teritwanasyonal la.

5. Gen yon bato gadkòt ameriken, gouvènman peyi Etazini voye vin fè patwouy sou lanmè peyi d Ayiti, dapre sa jounal ameriken Miami Herald fè konnen.

6. Nou koupe viza ofisyèl ayisyen ak tout lòt moun, k ap kore degenn gang ak zam yo ak lòt òganizasyon kriminèl yo nan peyi d Ayiti, dapre dispozisyon depatman leta peyi Etazini di li pran.

7. Se nan dat vandredi 21 oktòb 2021, k ap vini an, Konsèy sekirite Òganizasyon Nasyon zini dwe analize demann gouvènman defakto a, anfavè debakman yon fòs militè etranje nan peyi d Ayiti.

8. Ant mèkredi 12 ak jedi 13 oktòb 2022 a, sekretè leta ameriken an apre pou zafè Amerik yo, Brian Nichol’s, ap chita pale, nan peyi d Ayiti, ak gouvènman defakto a, ak plizyè lòt aktè politik, ak reprezantan patwon gwo biznis yo, sou kriz k ap brase bil peyi a, depi plizyè lane.

9. Gouvènman ameriken an ap ekzamine demann gouvènman defakto Ayiti a, pou militè etranje vin deplòtonnen sou teritwa nasyonal la, dapre youn nan pòtvwa prezidan peyi Etazini an, Joe Biden.

10. Nan yon lèt li voye bay Joseph Lambert, Ofis pwoteksyon sitwayèn ak sitwayen yo di li pran nòt sou demach ti rès sena a anfavè yon koulwa imanitè, nan kriz k ap brase bil peyi d Ayiti a

[jep rc gp apr 13/10/2022 23:00]