Español English French Kwéyol

Virewon aktyalite Ayiti : Kolera, gwo konsekans ratman gaz, manifestasyon, aktivite bloke, diskisyon politik

Pòtoprens, 04 oktòb 2022 [AlterPresse] — Kolera koumanse layite, gwo konsekans ratman gaz la ap miltipliye, manifestasyon pa kanpe, aktivite bloke nan plizyè rejyon, diskisyon politik pou sòti nan kriz la melanje ak konfizyon…

1. Jis rive lendi 3 oktòb 2022 a, sant Medsen san fontyè (Msf) yo resevwa 68 ka moun, yo sispèk ki ta trape kolera, nan peyi d Ayiti.

2. Kantite moun, ki vin trape maladi kolera a, nan jou sa yo, nan peyi d Ayiti, ta sipoze ogmante. Bilan an ka pi grav, pase chif ofisyèl yo montre a. Se avètisman Òganizasyon mondyal lasante (Oms).

3. Ratman gaz lan toujou pèsiste, sou teritwa nasyonal la. Gang ak zam G9 an fanmi ak alye yo toujou bloke sant estokay gaz Vare a, nan komin Site Solèy, nan nò kapital la.

4. Akoz ratman gaz la, konpayi anbilans, ki rele Sam anbilans, deside sispann sèvis pote moun malad nan lopital ak sant sante yo.

5. Responsab sant estokay gaz Vare a di yo swete yon koulwa imanitè an ijans, pou gaz ta al jwenn lopital, sant tretman dlo ak sèvis kominikasyon yo, sou teritwa nasyonal la.

6. Madi 4 oktòb 2022 a, manifestasyon kont gouvènman defakto a te rapousuiv nan Dèlman, Petyonvil ak Pòtoprens. Anpil moun t ap pwoteste kont arestasyon, yo konsidere kòm gwoponyèt, lapolis fè sou militan politik Nicolson Pierre, yo plis konnen sou non Bab.

7. Jan sa ye, depi plizyè semenn, aktivite yo toujou paralize nètalkole, madi 4 oktòb 2022 a, nan zòn metwopoliten Pòtoprens lan ak nan plizyè lòt vil, nan peyi d Ayiti. Anpil wout, tankou wout nasyonal nimewo 2 a, nan zòn Ti Gwáv, toujou gen barikad.

8. Lendi 3 oktòb 2022 a, jounalis repòtè imaj nan Tele Metwopòl, Ellecy Dieulassaint, resevwa yon kout bonbòn gaz lakimojèn, lapolis nasyonal te tire, nan moman jounalis la t ap kouvri manifestasyon, ki t ap fèt sou Dèlma a, kont gouvènman defakto Ariel Henry an.

9. Lendi 3 oktòb 2022 a, nan moman manifestasyon Okap, depatman Nò peyi d Ayiti, yon seri moun t al sakaje biznis Valerio Canez. Lapolis te debake, pou anpeche yo fin debalize magazen sa a.

10. Dimanch 2 oktòb 2022 a, Wilner Noirius, ki gen ti non Tèt fanmi, mouri nan boukantay kout zam ak lapolis, ki t al mennen yon operasyon nan Site Doudoun, komin Kwadèboukè.

11. Mouvman Leve kanpe leve lavwa kont debakman, militè dominiken t al fè, jedi 29 septanm 2022 a, nan espas Konpayi devlopman endistri yo (Codevi), nan Wanament, sou fontyè ak vil Dajabón, kote ki gen anpil faktori.

12. Lakou dèkont anonse tout otorite yo ak tout sila ki konsènen yo li rekoumanse aktivite l yo, depi lendi 3 oktòb 2022 a, jan lalwa mande sa.

13. Dirijan politik yo dwe evite tout fòm antant, k ap pèmèt ekip Pati ayisyen tèt kale a (Phtk) rete nan pouvwa politik la, sou fòm bouyon rechofe. Se dizon Fwon patriyotik popilè a (Fpp), ki salye jefò mouvman Montana ak alye l yo, pou rive jwenn yonn tèt ansanm nasyonal konsekan.

Virewon lendi 03 oktòb 2022

1. Dimanch 2 oktob 2022 a, pou pi piti 8 moun gen tan pèdi lavi yo, nan maladi kolera, ki reparèt ankò, nan peyi d Ayiti. Pami moun ki mouri nan kolera yo, gen yon ti bebe, ki te gen dyare ak vomisman, dapre ministè sante piblik.

2. Li nesesè pou ekip ijans espesyalize yo, ki pare pou al soutni kominote ki gen ka kolera yo, ta gen garanti yo ka mete pye yo, san kè kase, nan zòn kote ki gen kolera, ki konfime oubyen ki sispèk yo. Se dizon Òganizasyon nasyon zini, ki di l ap travay ak gouvènman an, pou pote yon repons tousuit, pou evite epidemi kolera a ta retounen vin tabli ankò, nan peyi d Ayiti.
 
3. Òganizasyon panameriken lasante ak Òganizasyon mondyal lasante (Ops/Oms) fè konnen yo founi, bay lopital Medsen san fwontyè yo (Msf) divès materyèl, pou pèmèt remet kanpe yon sant tretman kolera, nan komin Site Solèy.

4. 4 moun pran bal, nan Petyonvil, lendi 3 oktòb 2022 a, nan manifestasyon, ki t ap fèt kont gouvènman defakto a.

5. Lendi 3 oktòb 2022 a, anpil anpil moun desann nan lari Okap (depatman Nò), Ench ak Mibalè (Plato santral), Gonayiv ak Sen Mak (depatman Latibonit), Jakmèl (Sidès), Kafou, Petyonvil ak Dèlma (depatman Lwès), pou kontinye ekzije demisyon Ariel Henry. Te gen barikad tou nan ti Gwáv, sou wout nasyonal nimewo 2 a, ak nan Miragwán, deppatman Nip.

6. Lekòl la pa ka louvri konsa, avèk ratman gaz la, ki lakoz pri kous machin yo monte disèt wotè, detan lavi chè a ap malmennen paran yo. Se dizon plizyè jèn, ki te gen inifòm lekòl sou yo, ki t ap leve vwa yo, kont gouvènman defakto a, lendi 3 oktòb 2022 a.

7. Jisteman, jan tout moun te deja wè sa, lekòl la pa rive louvri ankò, sou teritwa nasyonal la, lendi 3 oktòb 2022 a. Gouvènman defakto a, ki te ranvwaye rantre lekòl la, lendi 5 septanm 2022 a, di sa va fèt ti pa ti pa.

8. Ministè edikasyon nasyonal pa gen okenn volonte, pou lekòl la relouvri tout bon, nan peyi d Ayiti. Li pa t janm pran okenn dispozisyon pou sa, dapre Inyon nasyonal nomalyen ak edikatè peyi d Ayiti yo (Unnoeh).

9. Lendi 3 oktòb 2022 a, jan sa ye depi dat 12 septanm 2022 a, tout aktivite yo kontinye paralize, divès kote, nan plizyè vil peyi d Ayiti, kote anpil biznis toujou ret fèmen.

10. Dimanch swa 2 oktòb 2022 a, bandi ak zam, ki te sou motosiklèt, asasinen anba bal, nan Nazon (Pòtoprens), polisye nasyonal Jude Désir, ki te soti nan 30 tyèm pwomosyon lapolis nasyonal la.

11. Dimanch 2 oktòb 2022 a, bandi ak zam kidnape plizyè moun ankò, pami yo yon jenn gason 17 lane, nan Pòtoprens.

12. Jedi 29 septanm 2022 a, lapolis nasyonal la di li rive lage, nan seksyon kominal Savann Grann, nan Mayisad, depatman Plato Santral, Marcela Libertine, bandi ak zam te kidnape.

13. Dimanch 2 oktòb 2022 a, nan yon operasyon nan zòn Latranblay, komin Kwadèboukè, yon moun, ki rele Galaxy, lapolis sispèk kòm manm gang ak zam, mouri nan boukantay kout zam ak lapolis.

[jep rc gp apr 30/09/2022 23:00]

Foto : Msf © Ron Haviv/VII