Menm si n apresye jefò lapolis ap fè, nou gen kè sere kanmenm, lè n tande se ta nan alyans ak lòt gang ki gen teritwa yo tou pou yo defann, lapè te vin retabli. Èske otorite yo, ki nan tèt Leta a, se yon lagè ant gang y ap jere nan diferan katye ak – pi devan – nan kèk komin nan peyi a ? Lavni peyi a pa klè ditou nan kondisyon sa a
Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse nan dat 18 me 2022 a
Dimanch 15 me 2022 a, Selil refleksyon ak aksyon nasyonal (Cran) te reyini pou reflechi sou sitiyasyon peyi a. Plizye mwa, Cran te reyini san l pa t pran lapawòl. Nan yon sitiyasyon ki twouble konsa, li pa fasil pou di yon mo ki fè sans, ki pemet yon sitiyasyon avanse.
Men, pou jan sa ye kounye a, nou pa kapab pa pale. Twòp bagay rive, ki kreye yon sitiyasyon nou pa kapab asepte ditou, paske yo detwi fondman lavi nan sosyete a menm.
• Respe lavi disparèt. Denye evènman yo, lagè nan Kwadebouke ak Bit Bwaye tou kòm pakèt masak anvan yo (Kwa Bosal, Matisan, Kafou Fèy, Site Solèy, Belè, elatriye.), kidnapin k ap taye banda ak masak nan Laplèn fè n wè l. Ki kote jèn moun te aprann touye ak asasinen moun parèy yo san gade dèyè? Divès lòt masak ki te fèt, t ap prepare yon gwo bagay konsa. Ki sa k ap tann nou pi devan, si anyen pa fèt ?
• Respè dwa moun kaba. Dwa pou moun gen kay … bliye sa. Dwa pou moun rete viv nan tout sekirite … pa gen sa. Dwa pou timoun ale lekòl san kè sote … bliye sa. Dwa pou moun ale vini, monte desann nan pwòp peyi yo … pa pale sou sa ankò.
Se reny laterè ak lapèrèz ki vin enstale pi plis. Ki kote peyi a prale ? Peyi a te viv anpil bagay, men kote n ye la kounye a, pyès moun pa janm te mete nan tèt li se nan sa nou t ap rive.
Ki kote otorite reskonsab yo ye, ki ta dwe pran sitiyasyon sa a nan 2 men yo ak detèminasyon? Cran mande: ki kote Otorite Leta yo ye? Yo pa wè. Yo rete bèbè. Pèp la lage pou kont li. N ap tann aksyon konkrè nan men Otorite yo.
• Leta (nan tout nivo : komin ak Leta santral) dwe mobilize tout fòs ki nan zòn yo, pou bay viktim yo sekou yo bezwen. Yo pa dwe kite manman ak timoun dòmi sou plas piblik, nan mache oswa nan kay lekòl ak pitit yo sou bra yo.
Leta dwe mobilize tout resous li genyen pou pote sekou bay moun ki nan pwoblèm.
• Lapolis dwe mobilize l pou konbat bandi ki atake moun, ki asasinen, ki piye kay. Nou konplimante lapolis ki te fè bèl jefò nan dènye evènman ki rive Bit Bwaye ak Kwadèmisyon yo.
• Leta nou genyen an, si l Leta tout bon, li dwe elabore yon plan pou retabli sekirite nan peyi a. Twòp zòn pa konnen lapè ankò. Sitwayen ak sitwayèn yo blije viv ak kè sote ak nan lapèrèz. Ki otorite oubyen politisyen ki kapab genyen avantaj pou sa fèt konsa ? Ki kandida nan eleksyon ki vle chita eleksyon l sou laperèz, ilegalite, vyolans ak kriminalite ?
• Leta a dwe kontwole tout zam ki genyen nan peyi a ; trafik zam dwe fini nèt. Sa a, se reskonsablite otorite ki anplas yo. Pa dwe gen sitirans pou machann zam ak minisyon k ap alimante lagè nan katye yo, pou kontwole plis espas teritoryal.
• Batay kont ensekirite ak krim mande yon Lajistis ki deside fè travay li. Ki kote jij onèt nou yo ki pou fè ankèt ak jijman yo abouti ? Wi, nou menm jij, grefye, avoka ak tout aparèy jidisyè a, nou twouve n nan premye liy nan batay kont ensekirite ak enpinite, ansanm ak lapolis ki nan sèvis nou. Èske se pa pou sa nou te deside etidye lalwa, pou fè sa k dwat triyonfe ?
• Finalman, dwe genyen jistis sosyal nan peyi a. Fòk tout moun kapab viv ak diyite.
Menm si n apresye jefò lapolis ap fè, nou gen kè sere kanmenm, lè n tande se ta nan alyans ak lòt gang ki gen teritwa yo tou pou yo defann, lapè te vin retabli. Èske otorite yo, ki nan tèt Leta a, se yon lagè ant gang y ap jere nan diferan katye ak – pi devan – nan kèk komin nan peyi a ? Lavni peyi a pa klè ditou nan kondisyon sa a.
Cran kondane ak tout fòs li politisyen sa yo, k ap chofe divizyon, kriminalite, komès zam ak lanmò nan peyi a, paske yo kwè se nan sa pou yo jwenn pouvwa. Lajistis ta dwe tande tout moun y ap site non yo nan sitiyasyon sa a.
Cran envite tout sitwyen ak sitwayèn pou yo mete enterè peyi a anvan pwòp enterè pèsonèl yo. Tanpri, pa lage peyi a nan men politisyen malonèt yo. Pèp la byen konnen kilès k ap sitire ki gang nan ki katye. Se pou l pran nòt pou yo rete lwen pouvwa a.
Cran mande pou kominote entènasyonal la, sitou CORE gwoup la, pi sensè ak transparan. Menm si yo la pou defann enterè pwòp peyi yo. Men, ki avantaj yo jwenn lè an Ayiti se briganday, koripsyon ak vyolans k ap sèl mèt ?
Cran klè sou sa : moman an pa pwopis pou gen eleksyon nan peyi a. Sekirite sitwayen ak sitwayèn yo pase anvan tout lòt bagay.
Consulter +
