Tèks dirijan PLANOPLA prezante nan laprès 6 jiyè 2005
Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 6 jiyè 2005
1.- Prezantasyon òganizasyon manb platfòm lan.
PANOPA se platfòm nasyonal òganizasyon peyizan ayisyen ki regwoupe divès peyizan kap lite anndan peyi a nan nivo nasyonal, rejyonal ak sou rejyonal, tankou : Tèt Kole ti Peyizan Ayisyen (TK), Mouvman Peyizan Nasyonal Kongrè Papay (MPNKP), Konbit Peyizan Nip (KPN), Mouvman Revandikasyon Peyizan Latibonit (MOREPLA) Rezo Koperativ Peyizan Ba Latibonit (RACPABA), Mouvman Peyizan Papay (MPP).
2.- Istorik PLANOPA
Anpil jefò te toujou fèt pou kreye plis inite nan mitan sektè popilè yo nan ane ki pase yo. Nan sektè peyizan an, jefò sa yo pat janm pèmèt yon veritab inite menm lè gen anpil anpil bagay kèk òganizasyon peyizan te toujou konn fè ansanm. A pati ane 90 yo, mouvman popilè a ki e an konstriksyon pran gwo pataswèl anba rejim lavalas la ki tap eseye detwi sektè sa, konvèti li an gang kap defann rejim lan.Men anpil òganizasyon rive reziste, rive siviv, anpil te patisipe nan batay tèt kale pou ranvèse diktatè lavalas la ki chita sou vòl, koripsyon , vyolasyon dwa moun, gaspiyaj tout resous peyi a, yon rejim ki chita sou manti, sou blòf ak kraponnay.
Apre tonbe rejim lavalas la, anpil brase lide te kòmanse ant òganizasyon sila yo : Tèt Kole, MPNKP, KPN, MOREPLA ak CROS sou posiblite kreyasyon yon platfòm òganizasyon peyizan. Sepandan pwosesis brase lide sa a te pran plis pase yon lane jis li debouche sou yon komite pwovizwa ki te fòme ak yon reprezantan chak òganizasyon sa yo.
Misyon komite pwovizwa a
Se te travay pou rive nan yon asanble jeneral, ki ta pral konsakre kreyasyon platfòm òganizasyon peyizan yo, pran lide tout òganizasyon manb yo pou prepare regleman entèn platfòm la ak preparasyon yon pwogram aksyon.
Asanble jeneral òganizasyon yo te reyalize soti 15 rive 19 jen 2005 lan Sant Nasyonal Fòmasyon Kad Peyizan yo « Lakay » ki chita nan lakou Papay. Se konsa, platfòm lan rive kreye epi li pran non PLANOPA : Platfòm Nasyonal Oganizasyon Peyizan Ayisyen.
Asanble jeneral la mete dakò sou konpozisyon li, estrikti li ak mòd fonksyonman li, misyon li.
Estrikti Platfòm lan
1) Oganizasyon yo se manm
2) Kòdinasyon nasyonal la fòme konsa
Philefrant St -NARE (MPP) kòdonatè
Annecy VIXAMAR (Tet Kole) Kòdonatè adjwen
Rony GILLES (KPN) Sekretè
Assancio JACQUES (MOREPLA) Sekretè adjwen
Yvette MICHAUD (MPNKP) Trezoryè
Robert METEYER (Tèt Kole) Pòt pawòl
Taléus CHRISTOPHE (MPNKP) Manm
NB.- Kòdonatè ak kòdonatè adjwen an se pòt pawòl adjwen platform
Chak 6 mwa asanble jeneral platform nana p reyini.
Kòdinasyon an reyini chak mwa.
Platform nan gen yon biwo kontak nan capital la men pou aktivite yo yap fèt sou tout tèritwa nasyonal la kote baz platform lan ye
Pwoblematik ak jistifikasyon PLANOPA
Depi endepandans peyi a, nasyon an divize an moun andeyò ak moun lavil. Nou menm moun andeyò yo, nou menm peyizan yo, nou se pi gwo gwoup sosyal nan peyi a ki toujou ap travay tankou bourik pou chwal galonnen. Ekonomi peyi a pandan lontan, trè lontan te chita sou travay moun andeyò yo nan benefis moun lavil yo. Kòm moun andeyò let ate toujou bliye nou. Yo kontinye bliye nou pi rèd. Yo pa sèlman bliye nou, yo meprize nou, yo eksplwate nou.
Sitiyasyon nou kòm peyizan ap degrade chak jou pi plis. Lavi andeyò a tounen yon lanfè paske leta pa janm pran mezi ki nsesè pou bay peyizan sèvis, pou ede peyizan fè agrikilti nan bon kondisyon. Lamizè fè anpil peyizan kouri kite andeyò al lavil kote yo tounen bouretye, bayakou, bale lari, chany. Se yo menm ak pitit yo, yo fè tounen zenglendo, chime. Yo kouri pou lapli andeyò a, yo tonbe nan larivyè
Andeyò tounen lanfè, lavil tounen lanfè, ale sendomeng tounen lanfè, pran kantè tounen lanfè. Peyizan pa gen kote pou yo viv tankou moun. Leta abandone yo poukont yo.
Nèg lavil te toujou sèvi ak peyizan pou regle zafè yo. Yo divize yo pou gaye fòs yo. Yo fè tic hen ap manje tic hen. Yo eksplwate nou sou plan ekonomik, sosyal, kiltirèl ak politik.
Peyi a preske fin disparèt anba debwazman ak ewozyon. Pwodiksyon nasyonal la preske tonbe nan nivo zewo. Vant peyizan ak tout peyi depann de manje sinister, zagribay poul ak kodenn, de manje nou pa konnen kouman yo pwodwi, ak kisa yo pwodwi yo.
Nou menm ti peyizan yo, peyizan malere yo, pi gwo gwoup sosyal nan peyi a, nou deside sispann jwèt divizyon an, jwèt chak òganizasyon klere pou jew la, nou mete nou ansanm travay ansanm, nou vle tounen fòs sosyal pou rebate Ayiti. Nou konsyan sou wòl istorik nou gen pou jwe.
Nou deside remobilize sektè peyizan an pou pouse revandikasyon nou yo pi devan, pou nou patisipe nan pwosesis chanjman sitiyasyon peyi a kòm sijè. Nou pa vle peyizan yo rete kòm objè ankò
Nou vle òganizasyon peyizan yo makònen fòs yo, fè inite nan divèsite pou defann enterè klas peyizan yo, fè pòv yo defann enterè mas popilè yo, defann enterè peyi a.
Nou vle kreye yon dizon peyizan kid we mare ak dizon lòt sektè popilè nan sosyete a pou nou travay ansanm nan konstriksyon yon sosyete kote tou fòm eksplwatasyon ak dominasyon disparèt nan peyi Dayiti.
Nou sèten inite ak mobilizasyon òganizasyon peyizan yo kapab fè pwosesis chanjman sosyal la vanes pi vit nan peyi Dayiti.
4.- Misyon PLANOPA
An tan ke zouti batay peyizan yo, PLANOPA gen pou misyon:
. Ranfòsman òganizasyon peyizan baz yo
. Defann enterè peyizan yon an tout sikonstans
. Batay pou peyizan jwenn jistis
. Batay pou peyizan jwenn sèvis
. Goumen pou leta bay revandikasyon peyizan yo satisfaksyon
. Goumen kont tout plan anti peyizan , kont plan neoliberal kap kokobe ti peyizan yo
. Mare sosis ak lòt òanizasyon sou late kap batay pouf è respekte dwa peyizan, nan lide pou bati yon mond pi jis, pi solidè sou tout fas tè a.
. Goumen pou genyen refòm agrè reyèl, pou peyizan yo gen sekirite sou tè yap travay ak ankadreman.
. Batay pou yon veritab souverènte alimantè pou peyizan yo granmoun nan zafè manje, nan fè yon agrikilti dirab kap pwoteje anviwonman an
Pòt PLANOPA rete louvri pou tout lòt òganizasyon peyizan konsekan ki vle goumen pou yon lòt Ayiti ki bay tout moun lavi.
PLANOPA ap ankouraje òganizasyon fanm yo, sendika ouvriye yo elatriye, mete kòdinasyon nan mitan yo pou ansanm, nou rive bati yon veritab fòs chanjman anndan peyi a.
Consulter +