Español English French Kwéyol

Ayiti-Kriz : 4 òganizasyon peyizan nasyonal mande chanje Leta a

Pozisyon Platfom 4G Kontre sou konjonkti politik la

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 16 jiyè 2018

1 - Platfòm 4G Kontre ki makònen Tèt Kole Ti Peyizan Ayisyen, MPNKP, KROS ak MPP konstate kriz jeneral kap boulvèse peyi a depi lontan tounen yon katastròf. Desizyon iresponsab gouvènman Moyiz-Lafontan an pran kont volonte tout sektè nan Lavi nasyonal la pou monte pri gaz la tèt nèg, sa montre gouvènman Moyiz-Lafontan an pa gen okenn kapasite pou gouvène peyi a. Pou evite katastròf sa kontinye, Jovenel Moyiz ak gouvènman l lan dwe rale kò yo san bri san kont sou pouvwa a.

2 – Depi gouvènman Jovenel la monte li pa janm tande revandikasyon mas peyizan ak popilè yo. Bidjè kriminèl 2017-2018 la se yon ekzanp klè ki montre pouvwa Jovenel la pa gen zòrèy. Pouvwa a montre li pa gen je oubyen li fèmen je sou tray mas peyizan yo, tray mas popilè yo. Konpòtman pouvwa a blayi dezespwa nan tout sektè nan lavi nasyonal la eksepte nan palman an kote majorite palmantè yo kore tout betiz, tout briganday Jovenel ap fè. Se gouvènman an ak majorite palmantè a ki soulve kòlè mas popilè yo.

3 – Deblozay ki pase nan peyi a nan dat 6 ak 7 Jiyè a se responsablite prezidan Jovenel, gouvènman popetwèl la ki sèvi lonbraj paske se prezidan an ki pran tout desizyon nan peyi a ; se responsablite gwoup majoritè a nan palman an kap pwofite, ki konplis nan tout gagòt pouvwa Jovenel la. Peyi a pa gen konfyans ni nan gouvènman an, ni nan palman restavèk ki kore Jovenel je fèmen, ki patisipe nan tout kòripsyon, tout gagòt pouvwa a ap fè nan kanaval-karavan-pwopagann lan pou kenbe pouvwa piyajè a.

4 – Li ijan, trè ijan pou fwennen degrengolad la. Pa gen wout pa bwa, Prezidan Jovenel ak gouvènman l lan dwe ale. Men pèp la dwe veye pou nou pa kouri lapli tonbe larivyè, pou nou pa tonbe nan menm penpenp lan. Se pa voye gouvènman an ale epi monte yon lòt gouvènman ki pral fè menm bagay yo. Se sistèm pouvwa sa ki dwe chanje. Se pa chanje gouvènman an sèlman ki pral chanje sitiyasyon an. Se mòd pouvwa leta a ki dwe chanje. Se sou yon lòt wout nou dwe mete peyi a. Nou dwe mete peyi a sou yon wout ki bay espwa. Me sa nou mande ki pou fèt rapido presto :

a) Kòm Prezidan Jovenel ak tout gouvènman l lan echwe, Li dwe remèt pouvwa a bay yon gouvènman tranzisyon. Tout Sektè yo dwe mete dakò sou misyon gouvènman sa ki dwe diskite ak tout gwoup sosyal yo nan peyi a.

b) Tout òganizasyon nan mouvman sosyal la, tout òganizasyon ak pati politik kap goumen kont Leta peze souse a dwe chita ansanm pou prepare tranzisyon an nan sans enterè peyi a.

c) Palman an dwe kanpe depi jodya sou tout mannèv ak konplo lap fè ak pouvwa Kale Tèt la pou monte yon konsèy elektoral pèmanan restavèk ; sou dezòd ak konplo kap fèt depi gouvènman Preval la nan konstitisyon 87 la ; sou tout lwa ki gen pou wè ak dappiyanp sou resous natirèl peyi a tankou tè, min yo, dlo etsetera. Misyon Palman sa kaba ansanm misyon Jovenel la.

d) Mete fwen nan tout pèsekisyon politik kap fèt kont sitwayen yo san okenn prèv apre evènman 6 ak 7 Jiyè yo, kont moun kap manifeste kont deriv pouvwa Gouvènman Jovenel/ Lafontan an. Pouvwa jidisyè a dwe mete pito aksyon piblik an mouvman kont tout vòlè lajan petwo karibe a, kont tout vòlè andedan administrasyon piblik la.

Me kèk bagay ijan ki dwe antre nan pwogram gouvènman tranzisyon an :

• Konvoke KONFERANS NASYONAL SOUVREN AN ki dwe travay pou chanje sistèm Leta a lenboutalòt.
• Mete kanpe an ijans yon pwogram nasyonal pwodiksyon manje natif natal atravè Biwo Agrikòl Kominal yo (BAK), pouvwa lokal yo, òganizasyon peyizan yo san distenksyon.
• Mete kanpe yon pwogram nasyonal pou sove anviwònman peyi a nan tèt kole ak òganizasyon peyizan yo, nan tèt kole ak tout sektè nan lavi nasyonal la.
• Kreye travay ni nan milye riral la ni nan vil yo pou mas peyizan ak popilè yo rale yon souf.
• Aplike salè minimom 1000 goud la pou tout ouvriye ak ouvriyèz kap bourike nan faktori yo.

Sektè peyizan an se pi gwo gwoup sosyal ki genyen nan peyi a. Nou ekzije patisipasyon sektè sa, atravè òganizasyon peyizan yo, nan tout diskisyon kap fèt sou lavni peyi a. Pa gen anyen serye ki kapab fèt pou chanje sitiyasyon peyi a san patisipasyon aktiv òganizazyon peyizan yo.

Nou mande pou mobilizasyon an kontinye nan 4 kwen peyi a jis pouvwa Tèt Kale a wete kò li nèt nan tet peyi a.

ABA TOUT POUVWA BLÒF, TOUT POUVWA KAP KAP PIYE KÈS LETA, ABA TOUT FÒM EKSPLWATASYON AK DOMINASYON.

Pòtoprens 9 Jiyè 2018

Pou Plafòm 4G Kontre a :

Chavannes Jean-Baptiste

Yvette Michaud

Rosnel Jean-Baptiste