Español English French Kwéyol

Ayiti-Kriz : Sofa mande fòs demokratik, popilè ak pwogresis yo kontinye reziste kont remèd chwal

Kominike Solidarite fanm ayisyen – Sofa

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 16 jiyè 2018

Solidarite Fanm Ayisyèn- SOFA- mande tout pwogresis yo makònen fòs nou pou gen dirijan nan tèt leta a ki kab travay pou konsilye enterè tout kouch ak kategori nan sosyete a.

Solidarite Fanm Ayisyèn.-SOFA konstate yon sitiyasyon tèt chaje nan peyi a depi vandredi 6 jiyè malgre gouvènman an fè bak sou desizyon li te pran pou ogmante pri gaz la apre gwo rezistans popilasyon an kont mezi sa a. Sa montre aklè pwoblèm popilasyon an ak fanm yo ale pi lwen. Revandikasyon tankou jwenn manje, swen sante, kay pou dòmi, travay, ledikasyon, jistis poko janm jwenn satisfaksyon.

Evènman ki sòt pase nan peyi a, se konsekans mank responsabilite ak mank vizyon gouvènman an, nan moman kote sitiyasyon lavi yon gwo pati nan popilasyon an ap depafini chak jou pi plis. Yon sistiyasyon ki pote jèn fanm ak jèn gason mete rèv yo ant parantèz pou goumen pou lavi chak jou yo senpman.

Se chwa politik pou favorize yon ti kategori moun nan sosyete a, nan ba yo tout privilèj pandan dirijan yo ap pase dwa pou viv ak diyite pi fò popilasyon an anba pye, ki menen nou nan kafou tenten sa. Sitiyasyon politik peyi a te deja sou lagraba depi sou bidjè sanginè a, salè mizèrere, pase pran mache kap boule ale pou vini, san pa gen yon dezisyon politik fèm ki pran pou kwape tout fenomèn sa yo. Ogmantasyon pri gaz la , jou ki te 6 jiyè a, vinn mete abse sou klou.

Malgre tout pinga ak siyal popilasyon an voye, gouvènman an fè chwa ki depaman ak enterè majorite moun k ap viv nan peyi a, nan pran desizyon ekonomik ak anpil fòs kote. Mete sou sa, fason gouvènman an chita nan yon espas fèmen pou ekri politik ki konsène avni peyi a, mete popilasyon an nan yon sitiyasyon kote vyolans vin parèt sèl mòd dyalog ki ka tabli ant li ak dirijan yo.

Nou vle raple tout moun Palman an ki gen wòl pou kontwole egzekitif la yo gen responsablite pa yo tou nan evènman ki pase yo. Palmantè 50èm lejislati yo toujou fè youn ak egzekitif la pou pran yon bann mezi kont enterè popilasyon an jan sa te fèt lè ouvriyèz ak ouvriye t ap reklame ajisteman salè minimòm, ak lè Palmantè 50èm lejislati yo te vote bidjè lanmò 2017-2018 la. Kidonk kit egzekitif, kit palman an, yo fè yon sèl nan montre mepri pou dwa moun ki pi elemantè yo tankou : dwa pou manje, deplase, al lekòl, gen swen sante, dwa pou gen dizon yo sou avni yo ak avni peyi yo, elatriye.

SOFA fè solidarite ak tout fanmi, zanmi ki pèdi yon pwoch paran yo nan kalte evènman ki te deklanche nan finisman semèn pase a. SOFA byen regrèt konstate nan yon peyi kote travay pa fasil, iresponsablite dirijan politik yo nan jesyon ogmantasyon pri gaz la, lakòz anpil antrepriz ak machin brile, anpil ti machann pèdi machandiz yo epi yo pa kapab soti nan lari pou okipe aktivite yo, sa ki pral pwovoke yon sitiyasyon ekonomik pi malouk toujou nan peyi a. Lè nou konen pifò moun ki ap vann andedan makèt sa yo se fanm, pifo ki pwodwui manba, konfiti, like, kasav, kafe elatriye se fanm. Kriz sa pral lakòz sitiyasyon fanm yo vinn pi malouk toujou. Se avèk anpil kè sote pou nou wè nou tonbe nan yon lòt sitiyasyon manman pitit mare vant ankò. Piske rapò debalanse ant fanm ak gason yo, bay medam yo pote yon bann chaj sosyal ki lakòz mòd evènman sa yo frape yo pi fò.

Eveneman n ap viv nan peyi a nan jou sa yo se yon repons politik popilasyon an bay dirijan yo parapòta chwa ekonomik gouvènman an ki chita senpman sou dappiyanp, pran taks alòske kontrebann ap taye banda sou fwontyè. Pa gen mekanis pou rantre taks chif afè gwo komèsan tire sou konsomatè ak konsomatèz san konte tout franchiz dwanye yon ti ponyen moun ap benefisye.

Noumenm nan SOFA, sitiyasyon k ap devlope a ba nou anpil kè sote sitou lè nou konnen konsekans malouk sa genyen sou fanm yo ki pi plis nan sektè enfomèl la epi ki Madan sara. Sitiyasyon sa yo lakòz fanm yo ap kontre ak plis vyolans nan lavi chak jou. Eskperyans montre nou, nan moman latroublay politik, vyolans yo ogmante sou fanm yo, patikilyèman sila yo ki bije mache chache lavi yo nan lari a.

Youn lòt fwa anko nou konstate dirijan yo pa montre yo konprann kriz politik sa a nan tout dimansyon l lè yo kwè sa k pase a se senpman manipilasyon politik. komkwa lamizè, grangou, ensekirite, enjistis, diferans kalte lavi ki genyen ant youn ti ponyen moun ak pifò rès popilasyon an se pa yon reyalite pèp la, fanm yo ap viv chak jou.

Antouka, nou konnen mak fabrik leta sa a pa kapab adopte yon politik ekonomik k ap pwoteje enterè klas defavorize nan peyi a, ni pran mezi pou favorize byenèt popilasyon. Nan sans sa a, pa gen okenn solisyon kosmetik/makiyaj kab rive satisfè revandikasyon fondamantal fanm yo, popilasyon an.

Pou nou menm nan SOFA, evènman 6 jiyè yo ta dwe fè nou chanje fason nou fè politik, viv politik, konprann politik, pran dezisyon politik ak ekonomik, pou nou ka koupe fache ak politik anti-moun, anti lavi, san makiyaj ki ap valè teren nan peyi depi leta ayisyen rantre tèt bese nan aplike plan lanmò ajisteman estriktirèl.

Nan konjonkti sa, SOFA kwè li enpòtan pou gen yon jès politik ki poze. Youn pawòl ak nanm ki di pou mete popilasyon an, an konfyans e ki voye yon siyal klè sou volonte pou chanje modèl Leta ak fason li dwe pran desizyon nan peyi a. SOFA mande tout sektè demokratik popilè a, tout fòs pwogresis peyi a pou kontinye reziste kont remèd chwal tout enstititisyon anti dwa pèp yo vle fè pase anba tab, pandan y ap kontinye konstwi fòs yo pou mete dirijan nan tèt leta a ki kab travay pou ekilibre distribisyon richès yo nan sans enterè tout moun nan peyi a kelkeswa sèks li, koulè l ouswa klas sosyal li.

LIT FANM NAN SE LIT TOUT MAS PEP LA !

Pòtoprens 12 jiyè 2018

Sabine Lamour
Kòdonatris jeneral

Marie Monique Jeanty
Sekretè Jeneral