Español English French Kwéyol

Lavi chè a ap petefyèl sitwayèn ak sitwayen yo nan peyi d Ayiti

Yon atik Ronald Colbert

Pòtoprens, 8 jen 2018 [AlterPresse] --- Sitiyasyon lavi an ap pi rèd chak jou nan peyi d Ayiti.

Li plis pase peryòd kloròs lane 2008 lan, jan moun te rele l nan lane 2008. Se sa anpil moun di AltèPrès ak AltèRadyo jodia.

Jou an jou, kondisyon lavi yo ap degrade, vin pi difisil. Se machwè gonfle nan tout nivo.

Plis moun ap vin pi pòv. Yo pa rive regle tout bon kesyon manje an, ni sèvis sosyal yo.

Se toujou gwo tèt chaje, pou moun jwenn mwayen nesesè, pou satisfè bezwen pèsonèl yo ak bezwen fanmi yo.

Nan mache piblik, boutik ak lòt kwen, kote machann chita ap vann, se toujou tèt chaje, tèt fè mal, ak pri machandiz yo, sitou pwodwi pou moun manje, ki pa sispann monte.

Yon lide sou pri moun plis bezwen pou manje

Ti mamit diri an, ayisyèn ak ayisyen yo vin ap manje anpil, nan dènye ane sa yo, koute 40 – 50 goud, olye 30 goud anvan.

Ti mamit maymoulen an menm rive nan nivo 35 ak 20 goud. Sa k vann 35 goud lan te koute lontan 22 oswa 25 goud.

Ti mamit pitimi an, machann yo vann ni 60 goud, alòske se 30 goud li te ye anvan.

Ti mamit pwa nwa an rive 70 goud. Se 35 goud ti mamit pwa nwa an te koute, sa gen kèk mwa.

Luil manje an, yon galon rive jis nan nivo 450 goud, alòske moun te konn achte l 225 goud.

Ti mamit sik krèm lan kote kounye an 35 goud. Moun te konn achte ti mamit sik krèm lan 20 goud, sa gen kèk mwa.

3 ti bwat lèt likid, moun te konn achte 50 goud, depase koulye an 65 goud.

Pil ze (sa vle di 3 grenn ze) koute kounye an 30 goud, alòske se 18 goud ou te konn jwenn ni anvan.

Ba savon an, ou bezwen 30 goud kounye an pou w achte l, alòske li te vann 15 goud.

Sou kesyon manje an toujou, se 125 goud ou bezwen kounye an pou yon plat manje, ou te konn jwenn nan nivo 75 goud. Moun yo achte manje kuit nan Pòtoprens nan restoran yo rele anba dra, akoupi m chaje w, bann apye, chen janbe, restoran bagi, elatriye.

Gen tou machann k ap pwomennen, kanmenm, vann manje kuit sou tèt, osinon nan bouwèt, pou 10 – 15 goud.

Nou pa antre jodi a nan lòt pri pwodui, moun plis bezwen, k ap monte grad divizyon jodia nan peyi d Ayiti.

Se sou pri dola a, parapò ak valè goud lan k ap bese, yon moun achte pwodui sa yo, ki sot lòt bò, nan peyi etranje.

Valè dola a kontinye pi wo toujou. Ou bezwen 68 goud pou yon dola ameriken. Gen komèsan ki menm fikse l, yon dola ameriken, jis nan nivo 70 goud.

Bank, k ap fè komès yo tou, ogmante pri sèvis y ap bay kliyan yo. Se pa pale. [mj rc apr 08/06/2018 11:00]