Español English French Kwéyol

5 jen, jounen mondyal anviwonman

Dosye min : Yon kowalisyon òganizasyon denonse « politik ekstraktif » ki kont lavi moun an Ayiti

"Jounen jodi a gen plis pase 11% nan teritwa (Ayiti) ki nan men konpayi miltinasyonal"

Kominike Kolektif Jistis Min

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 5 jen 2018

Kolektif Jistis Min kise yon kwalisyon òganizasyon ayisyèn k ap goumen kont eksplwatasyon min, espesyalman min metalik yo nan peyi a pwofite dat 5 jen an ki se Jounen Mondyal pou Anviwonman an pou salye batay tout lòt pèp sou latè ap mennen tankou : nan Amerik latin, nan Karayib ak nan Lafrik ap mennen kont gwo menas ki peze sou tèt planèt la akòz aksyon yon seri antrepriz miltinasyonal ap mennen ki ka gen kòm Konsekans disparisyon lavi sou planèt la. Nou wè kisa Pèp yo deja ap sibi anba rechofman klima a.

Jounen jodi a, Ayiti klase kòm youn nan 2 peyi ki plis vilnerab sou plan Anviwonmantal. Sitiyasyon sa se rezilta politik ekstraktif depi tan lakoloni nan lane 1492, kote lè kolon yo te debake, peyi a te kouvri jiska 90%. Pwojè piyaj yo te vini ak li a pote ale lavi moun ki tap viv sou bout tè sa, men tou, lavi bèt ak plant yo.

Jounen jodi a, done ki ap di Ayiti gen mwens pase 3% kouvèti foresyè a se yon pawòl non sèlman pou moutre peyi a se yon dezè, yon fason pou jistifye tout vye politik ekstraktivis tankou eksplwatasyon min. Konsa tou, done sa moutre n sitiyasyon malouk peyi a tonbe a se rezilta aplikasyon politik kolonyal Leta ap aplike nan peyi a depi lè yo te fin asasinen Desalin nan.

Malgre atik 253 konstitisyon peyi a di Anviwonman se kad pou lavi boujonnen, Leta ayisyen pa sispann aplike politik ekstraktif yo, kote jounen jodi a gen plis pase 11% nan teritwa ki nan men konpayi miltinasyonal tout plim tout plimay ki vin fè biznis, ki pa sousye sou lavi moun, bèt, pyebwa, tè elatriye.

Sa moutre aklè, pwojè eksplwatasyon min Leta gen pou peyi a se ekspresyon mepri yo pou klas moun yo fè pi pòv yo, ki gen sèl Ayiti kòm refij yo, ekspresyon mepri yo pou anviwonnman, pou dlo, lasante, lamanjay,elatriye.

Nan sans sa, Kolektif Jistis Min (KJM) a soufle lanbi konsyans peyizan, klas moun ki pi pòv, òganizasyon popilè yo sou malè pandye pwojè kolonyal sa ki vini pou detui lavi yo.

Wi ak lavi, Non ak Eksplwatasyon min !!!

Oganizasyon ki siyen pou Kolektif la :
BATAY OUVRIYE
CE-JILAP
GARR
MODEP
PAPDA
POHDH
TET KOLE Ti Peyizan Ayisyen
Pou Otantifikasyon :

Franndy LESPERANCE
Kòdonatè Teknik

Peterson DEROLUS
Kòdonatè teknik Adjwen