Deklarasyon Solidarite Fanm Ayisyen
Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 6 mas 2015
Nan okazyon 8 mas Jounen Mondyal Dwa Fanm, Solidarite Fanm Ayisyèn.-SOFA sonnen lanbi zansèt yo pou di tout fanm ak tout pèp la alawonnbadè leve pye yo pou mete peyi a sou ray devlopman ak pwogrè.
Sa vle di, ane 2015 la ki dwe yon lane elektoral pou chanje dirijan politik nan tout nivo, fanm yo ak mas pèp la dwe mobilize, kale je yo pou rantre nan pouvwa, pran tèt yo lè n ap vote moun ki pou dirije peyi a. Dirijan fanm kou gason dwe se demokrat, pwogresis ki fè prèv angajman pou defann ak pwoteje enterè fanm yo ak enterè mas popilè a.
Nan sans sa a, SOFA mande tout fanm kèlkeswa kote yo ye sou teritwa a, pou pran kouraj yo denonse epi rele chalbari dèyè tout Kandida/Kandidat pèpè, restavèk, machann peyi, kadejakè, batè fanm, gason ki pa okipe pitit yo, dilè dwòg, kriminèl, dwèt long siperyè, moun ki gen dosye yo pandye devan lajistis ak tout moun ki nan move zafè. Tou sa, se yon fason pou enstitisyon nou yo sispann tounen ranpa pou yon seri moun jwenn iminite, pou pozisyon nan pouvwa leta yo pa sèvi espas pou kèk moun fè machandaj seksyèl nan pratike dwa kuisaj, pou piye kès Leta, pou yo al mare konplo sou do Pèp la ak puisans enperyalis yo, nan enterè pòch yo. Menm jan an tou, vòt nou dwe bare lawout pou otorite leta yo pa tounen koutye, k ap louvri vant peyi a bay Repiblik Dominikèn nan sans entèrè pèsonèl yo pandan machann ap kontinye viktim move tretman anba men dominiken sou fwontyè.
Eleksyon ki pral vini yo dwe ofri Ayisyèn ak Ayisyen konsekan, opòtinite pou repare sa ki te fèt nan lane 2011 kote se Letranje ki te deside sou moun ki pou dirije nou. Se pa san rezon politik ki mennen nan peyi a pandan dènye ane sa yo ale nan sans enterè etranje epi kont fanm yo, kont mas popilè yo.
Kouman nou kab konprann konpòtman Prezidan Mateli sou dosye Ayisyen y ap vyole dwa yo nan Repiblik Dominikèn, kote y ap rann yon bann Dominiken apatrid sou baz yo se desandan Ayisyen ? Kouman nou kab konprann silans M. Mateli devan gwo souflèt peyi a ap pran nan men Dominiken ?
SOFA kwè li enpòtan pou fanm yo pran leson sou fason dirijan yo mennen bak peyi a. Soti nan Divalye mete sou dènye 30 lane sa yo, pa gen gran chanjman pratik pouvwa yo. Nou regrèt konstate jouk jodia, vann peyi, pran dikte nan men blan, vyole dwa fanm, mete fanm sou kote (esklizyon), koripsyon tounen règ. Se pou sa fanm toupatou nan peyi a dwe sèvi ak dwa vòt fanm yo te rive rache nan lane 1957 pou transfòme kondisyon yo. Fanm yo dwe pran responsablite yo lè y ap chwazi dirijan nan divès nivo.
Kandida/Kandidat pou pòs Palmantè yo dwe bay garanti yo pral vote tout lwa ki konsène fanm espesyalman, lwa kad kont vyolans sou fanm, lwa sou egalite ant fanm ak gason, lwa pou aplikasyon Pak Entènasyonal sou Dwa Ekonomik Sosyal ak Kiltirèl. Yo dwe tou montre kouman yo pral kontwole pouvwa egzekitif la pou adopte politik piblik onivo ekonomik, politik ak sosyal ki pran bezwen pratik ak enterè fanm yo an konsiderasyon.
Kandida/Kandidat pou pòs Meri ak KASEK dwe bay garanti, nan pwogram y ap mete devan pèp la, yo pral ankouraje òganizasyon fanm yo ak fanm yo nan zafè devlopman komin yo, pran inisyativ pou kreye travay, mete sèvis espesyal pou fanm yo, devlope antreprenarya fanm, entegre entèrè fanm yo nan plan devlopman yo, nan bidjè y ap prezante ak lè y ap egzekite plan sa yo.
Kandida/Kandidat pou pòs Prezidan dwe gen yon pwogram ki montre byen klè kouman li pral travay pou fè peyi a jwenn dwa grandèt majè li, demare peyi a nan pye tab etranje, pran dispozisyon pou fè enstitisyon yo mache dapre konstitisyon an ak lalwa, pran mezi ekonomik k ap ranfòse sektè agrikòl, sektè enfrastrikti tankou wout, elektrisite ak dlo, devlope antrepriz ak pwogram ki kab pèmèt fanm yo otonòm onivo ekonomik. Li fondamantal pou Kandida/Kandidat alaprezidans yo pran angajman pou al renegosye tout akò komèsyal nan sans entère peyi a.
Sa vle di noumenm nan SOFA nou pral patisipe nan divès nivo nan eleksyon. N ap ankouraje fanm poze Kandidati yo nan tout nivo, patisipe kòm obsèvatris, mandatèz epi prezan nan estrikti elektoral yo. N ap kontinye travay edikasyon popilè nou pou fanm yo kapab vote dirijan/dirijant yo dapre tout konsiderasyon nou fè yo. N ap mete vwa nou avèk lòt sektè politik pou nou veyatif pou yo pa ban nou gòl amen nan lis elektoral, lè n konnen tout pwoblèm ki abitye poze nan eleksyon ak Jij de Pè. Konsa nou kab sèten, nou gen dirijan/dirijant konsekan anndan enstitisyon leta ki kapab tande epi reponn pozitivman ak revandikasyon fondamantal fanm yo, ki alekout revandikasyon mas pèp la anjeneral. Se yon mannyè pou nou pran chimen egalite ant fanm ak gason ak jistis sosyal.
Lit Fanm nan se lit tout mas pèp la !
Pòtoprens, 8 mas 2015
Marie Frantz JOACHIM
Kòdonatris Jeneral