Español English French Kwéyol

Ayiti-Eleksyon : Yon « kriz san bout », dapre MODEP

Pozisyon Mouvman Demokratik Popilè

Dokiman sa a vin jwenn AlterPresse 12 desanm 2010

Depi lane 1980 yo, peyi d Ayiti ap trimen anba yon kriz san bout. Chak fwa kriz la pete epi eklate anba je tout moun, enperyalis la ak klas dominant yo envante tout kalite solisyon pèpè pou eseye rezoud kriz la. Yo eseye rejim militè yo, divès prezidan poupe twèl, eleksyon fo mamit ak koudeta, men, kriz la kontinye pirèd.

Lò enperyalis la konstate enkapasite klas dominant yo pou yo jere leta kapitalis rachitik pouri a, yo debake dirèkteman ak militè pa yo pou jere sitiyasyon an. Fòk nou di, yo te toujou prezan sou lòt fòm, atravè anbasad yo ki te toujou ap bay lòd anba chal, yo te toujou prezan atravè FMI, Bank Mondyal ak LONI. Men, koulye a, pa gen voye wòch kache men ankò, se enperyalis la dirèkteman k ap pase lòd. Dènye kominike anbasad meriken apre rezilta seleksyon yo, se yon kokenn chenn prèv ki montre aklè kouman enperyalis la prezan nan politik peyi a, san maske vizaj li.

Apre 12 janvye, sèten moun te konprann te gen posiblite pou sèten otorite nan leta a te ranmase eskanp figi yo. Men, se pat sa ki te rive. Otorite yo te prefere chwazi rantre peyi a pifon nan depandans anba ponyèt enperyalis la, pandan y ap konstui baz pou kontinye kontwole pouvwa a nan eleksyon fomamit epi jere peyi a nan yon kontinite tèt anba. Kòm puisans enperyalis yo ak gwo miltinasyonal yo te toujou jwenn tout sa yo bezwen nan men otorite kolera yo (prezidan, minis, senatè, depite), yo te fèmen je yo sou tout move mannèv pouvwa a t ap fè. Pafwa, yo ede otorite yo nan mannèv tèt anba y ap fè yo. Sa ki fè tou, menm lè pouvwa anplas la konnen se MINISTA ki pote maladi kolera a, pouvwa a fèmen je l sou sa. Se yon politik banm ma ba w.

Soti 1987 pou rive jodi a, klas dominant yo deja òganize anviwon 7 eleksyon nan peyi a. Men, eleksyon sa yo toujou lage peyi a nan kriz pi rèd. Eleksyon 2010 yo, se youn nan gwo zèl kat kominote enperyalis la te konte sou li pou montre reyisit yo nan peyi a. Pouvwa Lespwa-Inite-Lavalas la te konte sou eleksyon yo tou pou asire yon kontinite nan okipasyon, nan CIRH ak nan politik neyoliberal yo. Fòk nou di, kominote enperyalis la pa gen pwoblèm ak sa, se sitou sa yo bezwen. Lòt politisyen yo pa gen pwoblèm ak sa non plis. Men, kòm jwèt la vle gate nan men yo, enperyalis la ak sèten politisyen parèt divize.

Pandan 5 lane ki sot pase yo, pouvwa anplas la toujou makònen fòs li ak enperyalis la kont pèp la. Sa ki fè, entènasyonal la te toujou fèmen je l sou zak kòripsyon pouvwa anplas la t ap fè nan lajan taks pèp la ak nan lajan PETROCARIBE a. Mas pèp la bò kote pa li, ki bouke ak pouvwa anplas la, pral pote kole nan eleksyon yo, pou kouri dèyè kapote epi chwazi chavire nan plas kapote. Mas yo tèlman fatige ak politik pouvwa anplas la mete ak kominote enperyalis la, yo menm bliye si gen nan kandida yo ki te konn kore koudeta Sedras Michel Franswa a, yo bliye si gen nan kandida yo ki te janbe kadav pèp la pou al pran pouvwa a nan men Nanfi, nan lane 1988. Malgre tout kandida yo se kapote ak chavire, malgre pwa kominote enperyalis la nan peyi a, rezilta eleksyon yo nan kalfou tenten. Rezilta eleksyon yo tonbe sou kont beton an, ak negosyasyon diplomatik.

Eske nou ka kontinye pyese leta pouri sa a ankò?

Non, menm jan nou paka pyese yon twal ki fin pouri, se konsa tou, nou paka kontinye pyese, yon leta ki fin pouri. Kelkeswa pyès nou chwazi la a pou mete nan leta a, l ap mennen nou pifon nan kriz ak nan katastwòf. Okenn nan kandida machann peyi sa yo, ni kominote entènasyonal la, pa kapab chanje leta a, ni rezoud pwoblèm fondamantal mas yo jounen jodi a. Sa ki fè pou noumenm nan MODEP, batay la dwe chita fondamantalman, nan konstui yon veritab altènativ sosyal popilè, pou ranplase pil boutik politik, k ap konplote ak enperyalis la depi 200 lane, pou mete pèp la nan plis mizè ak nan katastwòf. Pandan n ap batay, pou konstui veritab altènativ sa a, fòk nou akonpaye pèp la nan batay pou li jwenn kay pou li rete, nan batay pou jwenn lekòl, sant sante ak bonjan dlo potab. Fòk nou akonpaye pèp la, nan batay kont epidemi kolera MINISTA a. Nou dwe kanpe bò kote peyizan yo nan batay pou yo jwenn tè pou yo travay nan bon kondisyon pou nou ka sispann konsome manje pèpè ki soti lòtbò dlo.

Aba dominasyon enperyalis ak eleksyon pyese kole!!!

Viv yon lòt kalite leta, nan yon Ayiti Granmoun!!!

Pou MODEP:

Guy NUMA

Nixon BOUMBA